Saga - 2014, Blaðsíða 85

þrjár kynslóðir. Munnleg saga er tilvalinn vettvangur fyrir þetta
minni því með aðferðum hennar koma einkenni þess fram. Hér er
Jan Assmann á slóðum sem aðrir vilja telja með „útvíkkuðu“ ein-
staklingsminningunum en hann gefur sérstakan sess.
Assmann kallar það menningarminni sem er varanlegra og fast-
ara í formi en samskiptaminnið. Það kemur fram sem „hlutgerð
menning“ (e. objectivized culture) og birtingarform þessarar hlut -
gerðu menningar eru „textar, myndir, fastir siðir (rites), byggingar,
minnisvarðar, borgir og jafnvel landslag.“60 Hann viðurkennir að
Halbwachs hefði ekki gengið svona langt heldur talið þennan vett-
vang heyra undir söguna/sagnfræðina. Að mati Assmanns hefur
þessi hlutgerða menning hins vegar þau einkenni minninga að vera
„í nánum tengslum við hópa og sjálfsvitund þeirra sem er svipað
því sem einkennir hversdagsminnið.“61
Þessi „minningamörk“ Assmanns standa utan við venjulega (sögu-
lega) tímamælingu og mynda eins konar „tímaeyjar“ (e. islands of
time). Menningarminning er ávallt tengd sjálfsvitund hópsins, hún
verkar í samtímanum og vinnur og endurskapar fortíð úr þeim
efnivið sem er til staðar. ef ekki er unnið úr efniviðnum dormar
hann sem hráefni í minningu eða möguleg minning (e. potential
memory) og bíður þess að verða minning í reynd (e. actual memory).
minning sem félagslegt fyrirbæri 83
60 Jan Assmann, „Collective memory and cultural identity“, New German Critique
65 (1995), bls. 125–133, bls. 128.
61 Jan Assmann, „Collective Memory and Cultural Identity“, bls. 128.
62 Sama heimild, bls. 129.
Menningarminni hefur föst
mörk, sjóndeildarhringur þess
breytist ekki í tímans rás. Þessi
föstu mörk eru örlagaríkir at -
burðir fortíðar en minningu
þeirra er haldið á lofti með
menn ingarlegu skipulagi (text-
um, helgisiðum, minnisvörð um)
og stofnanalegum samskiptum
(framsögn, ástundun, helgihaldi).
við köllum þetta „minninga-
mörk.“
Cultural memory has its fixed point;
its horizon does not change with the
passing of time. These fixed points
are fateful events of the past, whose
memory is maintained through cul-
tural formation (texts, rites, monu-
ments) and institutional communi-
cation (recitation, practice, obser-
vance). We call these “figures of
memory.”62
Saga haust 2014 .qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:15 Page 83