Saga - 2014, Blaðsíða 106

unar afli í sagnfræðirannsóknum.12 Þá hefur sænski kvenna- og
kynjasögufræðingurinn yvonne Hirdmann nýlega skrifað afar pers-
ónulega og um margt óvenjulega ævisögu móður sinnar, Den röda
grevinnan, sem byggist á opinberum heimildum, persónulegum,
eigin minningum og hálfsögðum sögum. Þó er bókin unnin eftir
sagnfræðilegum viðmiðum — og er margverðlaunuð sem slík.13 ef
til vill mætti segja að Fjarri hlýju hjónasængur hafi ekki aðeins borið
einkenni umróts og nýrra strauma í sagnfræði eftir 1970 heldur
einnig borið í sér sumar af hræringum framtíðarinnar.
Texti Ingu Huldar er því ekki bundinn af stíl og formi akadem-
ískra hefða. Hann er innblásinn og hún sviðsetur ef henni sýnist svo.
Stundum stígur hún sjálf inn í frásögnina og tekur afstöðu með lítil -
magnanum en þó fyrst og fremst með ástinni. Það þýðir að Inga
Huld lætur valdsmenn stundum heyra það, þeim sem upphugsuðu
lög og refsingar og framfylgdu jafnvel af mikilli hörku. Slík nálgun
er auðvitað umdeilanleg, jafnvel þótt gjörðir þessara einstaklinga
séu settar í samhengi við tíðarandann og samtíð sína og þau viðhorf
sem móta okkur hverju sinni. kosturinn er aftur á móti sá að lesend-
ur vita nákvæmlega hvar hún stendur sem fræðimaður og höfundur
textans. og það eru einmitt stílbrögð Ingu Huldar og nálgun hennar
að fortíðinni sem hafa heillað lesendur hennar mest. Henni tekst að
mynda þetta mikilvæga samband milli sögunnar og lesenda og gefa
tilfinningu fyrir hinu mannlega. Sagan fjallar jú um fólk. Í grein
sinni, „Landnám kvennasögunnar á Íslandi“, í Sögu árið 2000 heldur
Margrét Guðmundsdóttir sagnfræðingur því fram að Fjarri hlýju
hjónasængur hafi „ekki verið lofuð sem skyldi fyrir þá frásagnarlist“
sem hún bæri vitni um og bætir því við að Inga Huld yrði „seint
sökuð um að drepa áhugamenn um sögu úr leiðindum.“14
Fjarri hlýju hjónasængur er yfirlitsrit þar sem saga kvenna er í for-
grunni. Þegar bókin kom út árið 1992 höfðu verið gefin út í ná -
granna löndum okkar fjölmörg yfirlitsrit um sögu kvenna, fyrir utan
stórsöguleg evrópsk (og bandarísk) verk sem náðu yfir sögu kvenna
erla hulda og sigrún104
12 Joan W. Scott, The Fantasy of Feminist History (Durham/London: Duke
University Press 2011); Barbara Caine, Biography and History (Basingstoke:
Palgrave Macmillan 2010).
13 yvonne Hirdman, Den röda grevinnan: en europeisk historia (Stockholm: ordfront
2012 [2010]).
14 Margrét Guðmundsdóttir, „Landnám kvennasögunnar á Íslandi“, Saga XXXIII
(2000), bls. 239.
Saga haust 2014 .qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:15 Page 104