Saga - 2014, Blaðsíða 95

sem lucky, fortunate.19 Í þýskri orðabók er það þýtt sem glücklich og
tengt við happ,20 á nýnorsku sem heppen, lukkeleg.21
Án þess að hafa gert nokkra tæmandi leit hef ég séð lítil merki
þess að þýðendur sagnanna sem segja frá Leifi eiríkssyni hafi gefið
viðurnefni hans aðra merkingu en þá sem það hefur í nútíma -
íslensku. Í þýðingum á ensku er hann jafnan kallaður „Leif the
Lucky“.22 Á þýsku hefur verið notað lýsingarorðið glücklich.23 Í
þýðingu Ólafs sögu Tryggvasonar á norsku hefur verið gripið til
þess að segja: „Folk kalte ham siden Leif den hepne.“ en þýðendur
treysta lesendum ekki til að skilja það og setja skýringu út á spássíu:
„hepne (norr. heppinn) betyr heldig, lykkelig.“24 Í nýjustu þýðingu
Íslendingasagna á dönsku hefur þó ekki verið valið orðið lykkelig
heldur lykkerig,25 sem þýðir ekki annað en lykkelig samkvæmt orða -
bókum en er fátíðara og kann því að gefa kost á að það sé skilið í
víðari merkingu.
hvers vegna var leifur eiríksson …? 93
19 Geir T. Zoëga, A Concise Dictionary of Old Icelandic (London: oxford University
Press 1910), bls. 194.
20 Ferdinand Holthausen, Vergleichendes und etymologisches Wörterbuch des Altwest -
nordischen. Altnorwegisch-isländischen einschließlich der Lehn- und Fremd wörter
sowie der Eigennamen (Göttingen: vandenhoeck & Ruprecht 1948), bls. 112.
21 Leiv Heggstad, Gamalnorsk ordbok med nynorsk tyding. Ny umvølt og auka
utgåve av „Gamalnorsk ordbok“ ved Hægstad og Torp (oslo: Det norske
samlaget 1930), bls. 271.
22 The Complete Sagas of Icelanders including 49 tales. Aðalritstj. viðar Hreins son
(Reykjavík: Leifur eiríksson Publishing 1997) I, bls. 8 (eirik the Red’s Saga, ch.
5), 24 (The Saga of the Greenlanders, ch. 3); II, bls. 242 (Bard’s Saga, ch. 5);
Snorri Sturluson, Heimskringla or the Lives of the Norse Kings. Útg. erling
Monsen. Þýð. erling Monsen og A.H. Smith (Cambridge: W. Heffer & Sons
1932), bls. 188 (The History of olav Trygva son, ch. 96); The Book of Settlements.
Landnámabók. Þýð. Hermann Pálsson og Paul edwards (Canada: University of
Manitoba Press 1972), bls. 61 (ch. 122).
23 Isländersagas. Útg. klaus Böldl, Andreas vollmer og Julia Zernack (Frankfurt
am Main: S. Fischer verlag 2011) Iv, bls. 512 (Die Saga von den Grönländern,
kap. 4), 536 (Die Saga von eirík dem Roten, kap. 5).
24 Snorri Sturluson, Snorres kongesagaer I. Ritstj. Finn Hødnebø og Hallvard
Magerøy. Þýð. Anne Holtsmark og Didrik Arup Seip (oslo: Gyldendal Norsk
Forlag 1979), bls. 193 (olav Tryggvasons saga, 96. kap.).
25 Islændingesagaerne. Samtlige sagaer og niofyrre totter. Ritstj. Annette Lassen
(Reykjavík: Saga forlag 2014) I, bls. 336 (Grønlændingenes saga, 5. kap.), 358
(erik den Rødes saga, 5. kap.); II, bls. 266 (Sagaen om Bård Snefjeldsas, 5.
kap.).
Saga haust 2014 .qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:15 Page 93