Andvari - 01.01.2014, Qupperneq 34

32
SVAVAR GESTSSON
ANDVARI
maður íþróttafélagsins Þróttar, Jóhannes í stjórn Taflfélagsins. Sjúkra-
samlag Neskaupstaðar tók til starfa um mitt sumar 1936. Kommúnistar
beittu sér við stofnun þess í góðu samstarfi við Alþýðuflokkinn og
Lúðvík skrifaði til dæmis um sjúkrasamlög í blaðið Samfylkingin sem
var málgagn samfylkingarmanna á Austurlandi, gefið út á Eskifirði.
Jónas Guðmundsson hafði auk alls annars tekið að sér forystu í
stórum atvinnufyrirtækjum í Neskaupstað. Hann sat ekki bara báðu-
megin borðsins heldur allt í kringum borðið. Hann varð stundum eins og
fulltrúi „kerfisins“ eins og það var seinna kallað í vinstri hreyfingunni.
Þegar fyrirtækin sem Jónas stýrði lentu í vinnudeilu sló í enn harðari
brýnu milli Jónasar og kommúnistanna. Togarinn Brimir var keyptur til
Neskaupstaðar. Eigandi Togarafélagið Brimir. Framvæmdastjóri Jónas
Guðmundsson. Togarinn aflaði hráefnis fyrir Fóðurmjölsverksmiðju
Norðfjarðar. Framkvæmdastjóri Jónas Guðmundsson. Það sló í brýnu
með verkalýðnum og framkvæmdastjóranum; það var Brimisverkfallið
9. september 1936. Þau átök urðu til þess að Jónas flýði Neskaupstað
og flutti suður.56
Þeir félagar voru á pólitísku hlemmiskeiði eins og Lúðvík orðaði
það seinna. Þeir unnu meirihluta í Verklýðsfélaginu á sögulegum fundi;
þeirra listi fékk 110 atkvæði en Alþýðuflokksmannanna 93. 200 manns
voru á fundi í Neskaupstað 21. febrúar 1937. Fundarsóknin ekkert
smáræði enda var Hannibal Valdimarsson ræðumaður. Það er eins og
20 þúsund manna fundur í Reykjavík 2014. Hannibal var þarna í erind-
rekstri fyrir Alþýðuflokkinn og þótti mikið liggja við í Neskaupstað
því nú var Jónas Guðmundsson ekki lengur formannsefni í verkalýðs-
félaginu, heldur nýr maður, Jóhann Eyjólfsson. Jóhannes Stefánsson var
aftur á móti efstur á lista samfylkingarmanna og hann varð formaður í
verkalýðsfélaginu og Lúðvík Jósepsson einn meðstjórnenda.57
Kommúnistar beittu sér einnig fyrir samfylkingu með Alþýðu-
flokksmönnum í bæjarmálum. Fundur var haldinn í Norðfjarðardeild
Kommúnistaflokks Islands 5. september 1937. Formaður deildarinnar
Lúðvík Jósepsson flutti framsögu um málið og lagði fram tillögu
um að kosin yrði nefnd þriggja manna til að ræða við kratana.
Nefndin hóf störf.58 Það tókst að koma saman lista. Alþýðuflokkur og
Kommúnistaflokkur buðu fram saman í Neskaupstað til bæjarstjórnar
í ársbyrjun 1938. Það mátti heita mikið afrek miðað við illindin sem
höfðu verið á milli flokkanna fram að þeim tíma. Olafur Magnússon
skrifstofumaður var í efsta sæti, en Lúðvík í 2., Bjarni í 4. og Jóhannes