Peningamál - 23.11.2022, Blaðsíða 25

PENINGAMÁL 2022 / 4 25
(mynd III-6). Áframhaldandi aukning veltu í byggingar-
starfsemi og fjölgun starfa í greininni frá því í sumar
benda jafnframt til aukinnar fjárfestingar í byggingar-
starfsemi og mannvirkjagerð.
Vaxandi fjárfestingarumsvif eru einnig í samræmi
við niðurstöður fjárfestingarkönnunar Seðlabankans frá
því í september. Samkvæmt könnuninni áforma fyrirtæki
að auka við fjárfestingu í ár um u.þ.b. 43% að nafnvirði
frá fyrra ári (mynd III-7). Það er töluvert meiri aukning
fjárfestingarútgjalda en kom fram í samsvarandi könnun
í febrúar og mars sl. Niðurstöðurnar benda til þess að
vöxtur verði í öllum atvinnugreinum en þó mest í ferða-
þjónustu og flutningastarfsemi.
Niðurstöður fyrirtækjakönnunar Gallup á meðal
400 stærstu fyrirtækja landsins sem framkvæmd var í
ágúst og september benda einnig til þess að stjórnendur
séu bjartsýnir um fjárfestingu þessa árs þótt dregið hafi
lítillega úr áformum þeirra frá síðustu könnun í mars.
Um þriðjungur stjórnenda áætlar að fjárfesting í ár verði
meiri en í fyrra eða um helmingi fleiri en þeir sem telja
að fjárfesting verði minni í ár. Könnunin bendir jafnframt
til þess að stjórnendur í samgöngum, flutningum og
ferðaþjónustu séu bjartsýnastir á fjárfestingaráform í ár.
Vísbendingar eru því um að fjárfesting atvinnuveg-
anna verði meiri í ár en talið var í ágústspá bankans. Talið
er að almenn atvinnuvegafjárfesting hafi aukist um tæp-
lega 16% milli ára á þriðja ársfjórðungi og að hún verði
um 19% meiri á árinu öllu en í fyrra í stað ríflega 15% í
ágústspánni. Atvinnuvegafjárfesting í heild er því endur-
skoðuð upp um 2 prósentur í 14%. Hluti af þessari aukn-
ingu er vegna jákvæðra grunnáhrifa við bókhaldslega
tilfærslu úr fjármunaeign atvinnuveganna til hins opinbera
(sjá nánar í umfjöllun um fjármál hins opinbera síðar í
kaflanum) en aukningin endurspeglar einnig vísbendingar
um kröftugri fjárfestingu í ár en í ágústspánni. Við þetta
bætist aukinn vöxtur stóriðjufjárfestingar frá síðustu spá.
Horfur á að íbúðafjárfesting dragist saman í ár þrátt
fyrir vísbendingar um auknar byggingarframkvæmdir
Samkvæmt bráðabirgðatölum Hagstofunnar dróst
íbúða fjárfesting saman um 7,2% milli ára á fyrri helm-
ingi ársins. Jafnframt voru tölur fyrir síðasta ár og fyrsta
fjórðung þessa árs endurskoðaðar niður á við. Þessi veiku
fjárfestingarumsvif koma á óvart þar sem þau eru ekki
í takt við aðrar vísbendingar um íbúðafjárfestingu og
voru undir því sem gert var ráð fyrir í ágústspá bankans
(mynd III-8). Samkvæmt fyrirtækjakönnun Gallup frá því
í september segjast stjórnendur í byggingariðnaði starfa
við full afköst og að þeir vænti meiri fjárfestingar í ár en í
fyrra. Ný könnun Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar og
Samtaka iðnaðarins gefur jafnframt til kynna að íbúðum
Innflutningur fjárfestingarvara og fjárfesting1
1. ársfj. 2019 - 3. ársfj. 2022
1. Innfluttar fjárfestingarvörur og flutningatæki til atvinnurekstrar (þó ekki skip og flug-
vélar). Almenn atvinnuvegafjárfesting er atvinnufjárfesting án stóriðju, skipa og flugvéla.
Grunnspá Seðlabankans fyrir vöxt almennrar atvinnuvegafjárfestingu á 3. ársfj. 2022.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Innflutningur almennra fjárfestingarvara (v. ás)
Almenn atvinnuvegafjárfesting (h. ás)
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd III-6
Breyting frá fyrra ári (%)
-60
-40
-20
0
20
40
60
80
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
2022202120202019
Fjárfestingaráform fyrirtækja 2022 og 20231
1. Könnun Seðlabankans á fjárfestingaráformum fyrirtækja (að undanskilinni fjár-
festingu í skipum og flugvélum). Könnun Gallup á fjárfestingaráformum 400 stærstu
fyrirtækja landsins. Sýnd eru hlutföll fyrirtækja sem ætla að auka og minnka fjárfestingu.
Heimildir: Gallup, Seðlabanki Íslands.
Sjávarútvegur
Iðnaður
Flutningar og ferðaþj.
Verslun
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd III-7
Fjölm. og upplýsingat.
Þjónusta og annað
Alls
Hlutfall (%)
Könnun Seðlabankans Könnun Gallup
Auka
Minnka
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
202220232022
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
Vísbendingar um íbúðafjárfestingu1
1. ársfj. 2010 - 3. ársfj. 2022
1. Fyrsti frumþáttur valinna vísbendinga um íbúðafjárfestingu sem er skalaður til svo að
meðaltal hans er 0 og staðalfrávik 1. Gögnin að baki matinu eru: innflutningur
byggingarefnis, sementssala án sölu til stóriðjufyrirtækja og væntingar heimila til
fyrirhugaðra húsnæðiskaupa.
Heimildir: Aalborg Portland Ísland hf., Gallup, Hagstofa Íslands, Sementsverksmiðjan
ehf., Seðlabanki Íslands.
Íbúðafjárfesting
Fyrsti frumþáttur vísbendinga
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd III-8
-80
-60
-40
-20
0
20
40
60
80
‘21‘19‘17‘15‘13‘07‘05 ‘09 ‘11