Peningamál - 23.11.2022, Blaðsíða 47

PENINGAMÁL 2022 / 4 47
að samdráttur yrði í fjölda Evrópuríkja. Á sama tíma myndu
verðbólguhorfur í Evrópu versna enn frekar: verðbólga gæti
orðið 1½ prósentu meiri á næsta ári og ½ prósentu meiri
árið 2024.
… sem hefði óhjákvæmilega neikvæð áhrif á innlenda
efnahagsþróun
Notast er við QMM-líkan Seðlabankans til að leggja mat á
möguleg áhrif ofangreindrar sviðsmyndar á innlendar efna-
hagshorfur. Áætlað er að hagvöxtur í helstu viðskipta löndum
Íslands verði að meðaltali um 1 prósentu minni en í grunn-
spánni á næsta ári og ½ prósentu minni árið 2024. Talið er
að innflutningur frá þessum löndum minnki með svipuðum
hætti. Að sama skapi er gert ráð fyrir að verð bólga í helstu
viðskiptalöndum verði 1¼ prósentu meiri á næsta ári og ½
prósentu meiri árið 2024. Þá er gert ráð fyrir auknum trufl-
unum á alþjóðlegum framleiðslukeðjum og að hrávöruverð í
heild verði 11½% hærra á næsta ári en í grunnspánni. Áhrifin
fjara síðan smám saman út og hrá vöruverð verður orðið
það sama og í grunnspánni í lok spá tímans. Útflutningsverð
helstu viðskiptalanda hækkar því 1½ prósentu meira en í
grunnspánni á næsta ári og tæplega 1 prósentu meira árið
2024.
Þessu til viðbótar er talið að álverð hækki svipað
og annað hrávöruverð en að verð á sjávarafurðum lækki í
samræmi við lakari efnahagshorfur í helstu viðskiptalöndum.
Meiri samdráttur á kaupmætti evrópskra heimila og aukinn
varúðarsparnaður þeirra gerir það auk þess að verkum að
færri ferðamenn koma hingað til lands og eftirspurn eftir
ál- og sjávarafurðum gefur eftir. Þá hækkar áhættuálag á
innlendar fjáreignir eins og erlendis.
Eins og sést á mynd 9a hefði þetta í för með sér að
innflutningsverð myndi hækka um 3 prósentum meira í ár en
samkvæmt grunnspánni og 1½ prósentu meira árið 2024. Þar
fer saman meiri hækkun útflutningsverðs helstu viðskipta-
landa og lægra gengi krónunnar sem er orðið ríflega 3%
lægra en í grunnspá í lok spátímans.
Hægari efnahagsumsvif í helstu viðskiptalöndum og
efnahagssamdráttur í Evrópu gera það að verkum að út -
flutningur frá Íslandi vex um 3½ prósentu minna á næsta ári
en í grunnspánni en árin tvö á eftir snýst það að hluta við
(mynd 9b).
Aukin óvissa um efnahagshorfur og kaupmáttarrýrnun
vegna hækkunar á verði innfluttrar vöru og þjónustu gera það
að verkum að innlend heimili hægja á einkaneysluútgjöldum.
Við bætast áhrif hærra vaxtastigs innanlands (sjá hér á eftir).
Einkaneysla vex því um ½ prósentu minna á ári á næsta ári
og er hún orðin um 1% minni en í grunnspá í lok spátímans
(mynd 9c). Við bætast áhrif hægari vaxtar fjármunamyndunar