Peningamál - 23.11.2022, Blaðsíða 66

PENINGAMÁL 2022 / 4 66
Spár um fjárfestingu einkaaðila voru endurskoðaðar upp á
við í takt við bættar horfur um efnahagsumsvif …
Horfur um fjárfestingu versnuðu mikið í kjölfar farsóttar-
innar vegna aukinnar óvissu um efnahagsumsvif. Talið var
að þær lokunaraðgerðir sem gripið var til myndu draga úr
getu og vilja fyrirtækja til fjárfestingar auk þess sem minni
þörf yrði fyrir nýfjárfestingu með minnkandi eftirspurn bæði
innanlands og erlendis. Þetta mátti einnig lesa úr niður-
stöðum könnunar á fjárfestingaráætlunum fyrirtækja sem
Seðlabankinn gerði í mars 2020. Í maíspá bankans það ár
var því spáð ríflega 6% samdrætti heildarfjárfestingar á
árinu 2020 og tæplega 3% aukningu á árinu 2021. Talið
var að á árinu 2021 yrði vöxturinn drifinn áfram af bata í
almennri atvinnuvegafjárfestingu og íbúðafjárfestingu en
einnig aukningu í opinberri fjárfestingu. Til þess að mæta
væntum samdrætti vegna farsóttarinnar ákváðu stjórnvöld
vorið 2020 að flýta umsvifamiklum fjárfestingarverkefnum
og auka heildarfjárfestingaráform hins opinbera. Þar vógu
þungt áform um fjárfestingu í samgöngumannvirkjum og
öðrum innviðum en einnig var ákveðið að flýta fjárfestingu
ýmissa opinberra fyrirtækja.
Fjárfesting á tímum farsóttarinnar reyndist þegar upp
var staðið mun meiri en í fyrstu var spáð (mynd 7). Þar af
höfðu spár um íbúðafjárfestingu verið sérstaklega svartsýnar
en hún reyndist að endingu vera um 14% meiri á árinu 2021
en spáð var í maí 2020. Þrátt fyrir það dróst hún saman um
ríflega 5% milli ára og skýrist það af því hve sterk íbúðafjár-
festingin var á árinu 2020. Í maíútgáfu Peningamála 2020
bentu hátíðnivísbendingar og talningar á íbúðum á fyrri
byggingarstigum til þess að framundan væri mikill samdráttur
í íbúðafjárfestingu. Þá bentu talningar einnig til að verktakar
hefðu margar íbúðir í byggingu á síðari byggingastigum sem
Fjárfestingarspár Peningamála fyrir árið 20211
1. Spár PM 2020/2-2020/4 og 2021/1-2021/4 fyrir vöxt fjárfestingar ársins 2021 ásamt nýjasta mati Hagstofu Íslands. Myndin sýnir einnig spá PM 2022/1 sem er síðasta spá bankans fyrir fyrstu
áætlun Hagstofunnar á fjárfestingarvexti ársins 2021.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd 7
0
2
4
6
8
10
12
14
Fjárfesting alls Atvinnuvegafjárfesting
Breyting frá fyrra ári (%)
Alm. atvinnuvegafjárfesting Íbúðafjárfesting
20
/2
20
/3
20
/4
21
/1
21
/2
N
ýj
as
t
Breyting frá fyrra ári (%) Breyting frá fyrra ári (%)
-5
0
5
10
15
20
25
0
5
10
15
20
25
-15
-10
-5
0
5
10
15
21
/3
21
/4
22
/1
20
/2
20
/3
20
/4
21
/1
21
/2
N
ýj
as
t
21
/3
21
/4
22
/1
20
/2
20
/3
20
/4
21
/1
21
/2
N
ýj
as
t
21
/3
21
/4
22
/1
20
/2
20
/3
20
/4
21
/1
21
/2
N
ýj
as
t
21
/3
21
/4
22
/1