Peningamál - 23.11.2022, Blaðsíða 32

PENINGAMÁL 2022 / 4 32
voru á sama tíma árið 2019. Nokkur vöxtur var einnig
í öðrum undirliðum þjónustuinnflutnings og jókst annar
þjónustuinnflutningur um 39% milli ára á fyrri helmingi
ársins. Vísbendingar eru um að vöxtur þjónustuinnflutn-
ings á þriðja fjórðungi þessa árs hafi þróast í takt við
það sem áætlað var í ágúst og horfur eru á að ferðir
Íslendinga til útlanda verði álíka margar í ár og þá var
áætlað. Talið er að innflutningur í heild aukist um 16,5%
í ár sem er svipað og spáð var í ágúst. Líkt og þá er áætl-
að að nokkuð muni hægja á vexti innflutnings á næsta
ári og að hann verði um 3% á ári út spátímann.
Horfur á viðskiptahalla út spátímann
Halli á viðskiptajöfnuði nam 4,3% af landsframleiðslu á
öðrum ársfjórðungi sem er svipað og gert var ráð fyrir
í ágúst. Endurskoðun á tölum fyrir fyrsta ársfjórðung
gerir það hins vegar að verkum að hallinn var tæplega
15 ma.kr. minni á fyrri helmingi ársins eða sem nemur
0,8% af landsframleiðslu. Tölur fyrir fyrri ár voru einnig
endurskoðaðar sem m.a. endurspeglar að þjóðhagslegur
sparnaður er nú talinn vera meiri en áður var áætlað.
Halli á viðskiptajöfnuði mældist 1,6% af landsframleiðslu
í fyrra í stað 2,9% líkt og áður var talið og afgangur
ársins 2020 var einnig rúmlega 1 prósentu meiri.
Mikil breyting hefur orðið á samsetningu viðskipta-
jafnaðar frá því að jöfnuður frumþáttatekna varð nei-
kvæður á fjórða fjórðungi í fyrra. Skýrist viðsnúningurinn
fyrst og fremst af auknum hagnaði innlendra félaga í
eigu erlendra aðila en þar vegur þungt aukinn hagnaður
álfyrirtækja vegna mikillar verðhækkunar á álafurðum.
Útlit er fyrir að dragi úr áhrifunum þegar líður á árið
eftir mikla lækkun á heimsmarkaðsverði áls undanfarna
mánuði. Þá leggst á sömu sveif að nú er gert ráð fyrir
meiri afgangi á þjónustujöfnuði á seinni helmingi ársins
en í ágúst. Horfur eru því á að halli á viðskiptajöfnuði
verði 2,1% af landsframleiðslu í ár en ekki 3,7% eins og
spáð var í ágúst (mynd III-19).
Einnig er útlit fyrir minni halla á næsta ári þrátt
fyrir meiri rýrnun viðskiptakjara en áður var spáð og
skýrist það af hagstæðari þróun frumþáttatekna vegna
áðurnefndrar endurskoðunar sögulegra talna. Talið er að
hallinn verði 2,7% af landsframleiðslu eða 0,7 prósent-
um minni en spáð var í ágúst. Líkt og þá er spáð ríflega
3% viðskiptahalla á seinni hluta spátímans.
Hagvöxtur
Landsframleiðsla er orðin meiri en hún var fyrir
farsóttina
Landsframleiðsla jókst um 3,9% á milli fjórðunga á
öðrum ársfjórðungi. Hún hefur því aukist um tæplega
Viðskiptajöfnuður 2015-20251
1.Viðskiptajöfnuður án áhrifa fallinna fjármálafyrirtækja árið 2015. Jöfnuður rekstrar-
framlaga talinn með frumþáttajöfnuði. Grunnspá Seðlabankans 2022-2025. Brotalína
sýnir spá PM 2022/3.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Vörur
Þjónusta
% af VLF
Mynd III-19
-15
-10
-5
0
5
10
15
20252024202320222021202020192018201720162015
Jöfnuður frumþáttatekna
Viðskiptajöfnuður
2024202320222021202020192018201720162015 2024202320222021202020192018201720162015
Verg landsframleiðsla1
1. ársfj. 2015 - 2. ársfj. 2022
1. VLF á föstu verðlagi er út frá keðjutengdu verðmæti. Árstíðarleiðréttar tölur.
Heimild: Hagstofa Íslands.
VLF á föstu verðlagi VLF á verðlagi hvers árs
Vísitala, 4. ársfj. 2019 = 100
Mynd III-20
60
70
80
90
100
110
120
‘222021202020192018201720162015