Tímarit lögfræðinga - 01.04.2013, Page 50

8
að þar skipti mestu það efni hans að lánsfjárhæð var ákveðin í íslenskum
krónum og hana bar að endurgreiða í sama gjaldmiðli. Þá kemur fram að
lánið hafi verið bundið sölugengi Seðlabanka Íslands á tilteknum erlendum
gjaldmiðlum sem bendi ótvírætt til að það sé í íslenskum krónum enda eng-
in þörf á að kveða á um gengistryggingu ef lán sé í raun í erlendri mynt.
Tekið er fram í forsendum dómsins að slík verðtrygging skuldbindinga í
íslenskum krónum sé ólögmæt samkvæmt ákvæðum laga nr. 38/2001. Að
þessu virtu skipti hvorki máli þótt staðhæfing um erlent lán komi fram í
fyrirsögn lánssamnings né yfirlýsing sóknaraðila um að skulda í erlendum
gjaldmiðlum „jafnvirði“ tiltekinnar fjárhæðar í íslenskum krónum.
Sama niðurstaða varð í máli nr. 604/2010 þar sem sömu rökum
var beitt að breyttu breytanda. Framangreindir dómar eru þýðingar-
mikil fordæmi við skýringu á gildissviði VI. kafla vxl. Líkt og ráða
má af reifuninni hér að framan er ljóst að mestu máli skipti um þá
niðurstöðu að lánið væri í íslenskum krónum, að lánsfjárhæðin var
ákveðin í þeirri mynt og hana bar að endurgreiða í sama gjaldmiðli.
Engu breytti varðandi niðurstöðuna þó að fyrir lægi að við út-
greiðslu lánanna hefðu lántakar fengið sendar svonefndar kaupnót-
ur þar sem tekið var fram að lánin væru veitt í erlendri mynt sem
seld hefði verið sama dag fyrir íslenskar krónur.
Með framangreindum dómum var annars vegar úr því skorið að
lán til húsnæðiskaupa falla undir VI. kafla vxl. og hins vegar að
ákvæði kaflans eiga jöfnum höndum við um lán til lögaðila og ein-
staklinga, sbr. mál nr. 603/2010. Þá felst í felst í dómunum að svo-
nefnd „jafnvirðislán“, þ.e.a.s. þegar lánsfjárhæð er tiltekin sem
ákveðin fjárhæð í íslenskum krónum en tekið fram að hún sé að
jafnvirði nánar tilgreindrar erlendrar myntar eða mynta, geti, að
öðrum skilyrðum uppfylltum, fallið undir gildissvið VI. kafla vxl.
4.3.2.2 Dómar Hæstaréttar 8. mars 2011 í málum nr. 30/2011 og
31/2011
Þann 8. mars 2011 féllu í Hæstarétti tveir dómar sem festa enn frek-
ar í sessi þau grundvallarsjónarmið og leiðbeiningarreglur sem rétt-
urinn hafði gefið í fyrri dómum sínum varðandi lán til lögaðila og
hin svonefndu „jafnvirðislán“. Um er að ræða samkynja mál annars
vegar nr. 30/2011 (GSP Ráðgjöf) og hins vegar nr. 31/2011 (Rósa o.fl.)
þar sem í báðum tilvikum var um það að ræða að fjármálafyrirtæk-
ið NBI stefndi lántökum og krafði þá um greiðslu gjaldfallinna eft-
irstöðva lánasamninga þeirra í millum. Í báðum málunum varð
útivist af hálfu lántaka í héraði og málið tekið til dóms í samræmi
við 1. mgr. 96. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.
Lántakar í dómsmálunum voru einkahlutafélög og lánssamn-
ingarnir sambærilegir að því leyti að höfuðstóll lánanna var til-