Tímarit lögfræðinga - 01.04.2013, Qupperneq 57


Hrd. 332/2012 (Asknes). Málavextir eru þeir að haustið 2007 gerðu einka-
hlutafélag og bankinn G með sér samning um lán til þess fyrrnefnda með
heitinu „Lánssamningur (lán í erlendum gjaldmiðlum)“. Í 1. gr. samnings-
ins, þar sem kveðið er á um fjárhæð lánsins og lánstíma, kemur fram að um
sé að ræða lánssamning til tveggja ára „að fjárhæð jafnvirði ISK 60.000.000
– sextíu milljónir 00/000 íslenskra króna – í íslenskum krónum og/eða er-
lendum myntum með þeim skilmálum sem greinir í samningi þessum“.
Óumdeilt var í málinu að lánsfjárhæðin var greidd út í evrum og að út-
reikningur lánsins miðaðist við gengi evru gagnvart krónu á útborgunar-
degi lánsins og til grundvallar útreikningum vaxta af láninu lágu ákvæði
samnings um lán í evrum. Niðurstaða héraðsdóms var sú að um lán í ís-
lenskum krónum væri að ræða. Þar sem bankinn byggði málatilbúnað sinn
í málinu eingöngu á því að um erlent lán væri að tefla taldi héraðsdómur
rétt að vísa málinu sjálfkrafa frá dómi sökum vanreifunar. Hæstiréttur
komst hins vegar að gagnstæðri niðurstöðu og taldi að umrætt lán væri í
erlendum myntum með vísan til þess að í útborgunarbeiðni var farið fram
á að lánið yrði greitt í evrum og andvirði lánsins lagt inn á gjaldeyris-
reikning í eigu lántaka sem og varð raunin. Þá var vísað til þess að á skjali
sem bar yfirskriftina „Kaupnóta lánssamnings“ kæmi fram að tiltekinn
fjöldi evra væri heildarlánsfjárhæð að meðtöldu lántökugjaldi en sama
fjárhæð kæmi fram í skjali með yfirskriftinni „Gjaldeyrispöntun“. Að þessu
virtu lagði Hæstiréttur til grundvallar að tekið hefði verið gilt lán í erlendri
mynt.
4.3.2.7 Dómur Hæstaréttar 15. júní 2012 í máli nr. 3/2012
Lánssamningurinn, sem um var deilt í dómi Hæstaréttar 15. júní 2012
í máli nr. 3/2012 (Háttur), var í ýmsum atriðum sambærilegur þeim
sem um var deilt í máli nr. 155/2011 (Motormax) en eigi að síður var
komist að gagnstæðri niðurstöðu. Dómurinn er enn eitt dæmið um
það hversu flókið það viðfangsefni getur reynst að ákvarða í hvaða
mynt tiltekin lánsskuldbinding telst vera enda klofnaði Hæstiréttur,
sem skipaður var sjö dómurum, í afstöðu sinni til álitaefnisins.
Meirihluti Hæstaréttar (fjórir dómarar) taldi að um væri að ræða lán
í erlendum gjaldmiðlum en minnihluti réttarins (þrír dómarar) taldi
að samningurinn væri um lánsfé í íslenskum krónum.
Hrd. 3/2012 (Háttur). Í aprílmánuði 2007 gerðu einkahlutafélagið H og
bankinn K með sér lánssamning þar sem sá síðarnefndi lánaði þeim fyrr-
nefnda fjármuni til greiðslu kaupverðs fasteignar í Reykjavík. Á forsíðu
samningsins var tilgreint að hann væri „lánssamningur í erlendum mynt-
um“ svo og heiti samningsaðila. Samkvæmt grein 2.1. í samningnum tók
einkahlutafélagið að láni „jafnvirði íslenskar krónur 402.200.000 [...] í eftir-
farandi myntum: CHF 70% JPY 30%.“ Í greinum 2.2. og 2.3. í samningnum
kom fram að lánið skyldi að uppfylltum tilteknum skilyrðum koma til út-
borgunar inn á tvo tilgreinda gjaldeyrisreikninga H við bankann, annan
fyrir svissneska franka og hinn japönsk jen. Í dómi Hæstaréttar kemur