Tímarit lögfræðinga - 01.04.2013, Page 63


í erlendum myntum og/eða íslenskum krónum og lánshluta B, sem er verð-
tryggt lán í íslenskum krónum“, en „lágmarksfjárhæð hvers lánshluta sem
greiddur er út samkvæmt samningi þessum“ yrði 120.000.000 krónur „eða
jafnvirði þeirrar fjárhæðar í öðrum gjaldmiðlum.“ Í forsendum dóms
Hæstaréttar kemur fram að þrátt fyrir fyrirsögn samningsins hafi hvergi í
honum verið sagt til um hvort lánið kæmi til með að verða í einhverjum
erlendum gjaldmiðlum fremur en íslenskum krónum, hverjir þeir gjald-
miðlar þá yrðu og með hvaða fjárhæð í þeim eða hlutfalli af fjárhæðinni í
íslenskum krónum. Þá segir orðrétt: „Með því að eina fjárhæðin, sem beint
eða óbeint var tilgreind í lánssamningnum, var í íslenskum krónum getur
engum vafa verið háð að hann tók eingöngu til skuldbindingar í þeim
gjaldmiðli, sem óheimilt var samkvæmt 14. gr. laga nr. 38/2001 að binda við
gengi erlendra gjaldmiðla. Þarf þá ekki að líta til þess hvernig stefndi og
Glitnir banki hf. efndu skuldbindingar sínar í raun, en þau atriði gætu að
auki að engu leyti hnigið að annarri niðurstöðu.“ Samkvæmt þessu varð
niðurstaða Hæstaréttar sú að A hluti lánssamnings málsaðila væru bund-
inn ólögmætri gengistryggingu í skilningi 14. gr. laga nr. 38/2001.
Athyglisvert er að engu breytti um þá niðurstöðu Hæstaréttar,
að lánið væri í íslenskum krónum, þó að meðal gagna málsins væri
lánsumsókn, undirrituð af lántaka, þar sem hinna erlendu fjárhæða
var getið. Unnt er að taka undir þessa niðurstöðu Hæstaréttar, enda
hvergi vísað til lánsumsóknarinnar í lánssamningi aðila. Þannig
hefur efni samningsskilmálanna sjálfra mest vægi við túlkunina en
gögn og upplýsingar um tilurð og framkvæmd samningsins koma
einungis til skoðunar þegar tilgreining lánsfjárhæðar í viðkomandi
samningi er óljós.
Fyrirsjáanlegt er að fleiri dómsmál af svipuðum toga muni rata
til Hæstaréttar innan tíðar. Höfundi er t.a.m. kunnugt um fleiri en
eitt dómsmál þar sem reyna mun á tilvik þar sem fjárhæð hinna er-
lendu mynta er einungis tilgreind í útborgunarbeiðni viðkomandi
lánsskuldbindingar en ekki í samningnum sjálfum. Er þá á því
byggt af hálfu lánveitanda að útborgunarbeiðni teljist vera hluti
viðkomandi lánssamnings. Með hliðsjón af afdráttarlausri niður-
stöðu Hæstaréttar í máli nr. 386/2012 er það skoðun höfundar að slík
lán teljist fremur vera í íslenskum krónum en erlendri mynt eða
myntum. Niðurstaða Hæstaréttar í máli nr. 552/2011, sem getið var
um í kafla 4.3.2.4. hér að framan, kann þó mögulega að veita vís-
bendingar um hið gagnstæða.75
75 Rétt er þó að láta þess getið að í máli nr. 552/2011 voru fjárhæðir hinna erlendu mynta
nákvæmlega tilgreindar í texta skuldabréfsins. Sjá einnig að sínu leyti til hliðsjónar mál nr.
524/2011 þar sem vísað var m.a. til orðalags skilmálabreytingar skuldabréfsins sem um var
deilt.