Tímarit lögfræðinga - 01.04.2013, Blaðsíða 83

8
inni endurskilgreiningu hennar sem „lögfræði heilbrigðisþjónustu“
(e. health care law), en með þeirri skilgreiningu er lögð aukin áhersla
á fleiri stéttir heilbrigðisþjónustu en lækna, réttindi sjúklinga, lýð-
heilsumálefni og sóttvarnir, sem og stjórnkerfi og fjármögnun heil-
brigðisþjónustu.19 Hugtakið heilbrigðisréttur (e. health law) felur
aftur á móti í sér hina nýjustu og víðtækustu skilgreiningu réttar-
sviðsins. Samkvæmt Hervey og McHale nær hugtakið til sömu við-
fangsefna og hin fyrrgreindu hugtök, en bætir við nýjum sjónar-
hornum og viðfangsefnum. Á meðan bæði „lögfræði læknavísinda“
og „lögfræði heilbrigðisþjónustu“ hafi skipulagt heilbrigðiskerfi og
faglegt samband sjúklinga og veitenda heilbrigðisþjónustu í brenni-
punkti, nái hugtakið heilbrigðisréttur ekki bara yfir þær nálganir
heldur einnig yfir þá þróun sem orðið hefur að sjúklingurinn er í
síauknum mæli að breytast í neytanda vöru og þjónustu á heilbrigð-
issviði sem hefur það m.a. í för með sér að það er ekki sjálfgefið að
hið opinbera heilbrigðiskerfi eða fagstéttirnar gegni ávallt hlutverki
virks „hliðvarðar“.20 Er hér vísað t.d. til ólyfseðilsskyldra lyfja,
lækningatækja og jafnvel erfðafræðilegra prófa sem fólk hefur
óheftan aðgang að á einkamarkaði; til upplýsingaflæðis um heilsu-
tengd málefni á internetinu; til þess sem kalla má „netlækningar“
(e. telemedicine, e-health) þar sem boðið er upp á ráðgjöf í gegnum
netið, til aukningar á inngripum, svo sem lýtalæknisaðgerðum, sem
ekki stjórnast af læknisfræðilegri nauðsyn og heilbrigðisþjónustu
sem fólk sækir sér yfir landamæri.21 Hervey og McHale leggja
áherslu á þessa „markaðsvæðingu“ heilbrigðisþjónustu sem mik-
ilvægan efnisþátt réttarsviðsins sem kalli á nokkuð aðrar nálganir
en áður. Þær velja hugtakið heilbrigðisrétt umfram önnur hugtök til
að leggja áherslu á þessa útvíkkun viðfangsefna.22 Því til viðbótar
má bæta að svið heilbrigðisréttar nær einnig yfir það sem stundum
er kallað „lögfræði líflæknisfræða“ (e. biomedical law) þar sem ný
þekking á sviði lífvísinda og líftækni (þ.e. samþættingar hefðbund-
inna læknavísinda við líffræði, verkfræði og upplýsingatækni) kall-
ar á viðbrögð réttarkerfisins og aukna reglubindingu eins og áður
var rakið. Meðal hinna sérstöku líflæknisfræðilegu viðfangsefna má
19 Tamara K. Hervey og Jean V. McHale: Health Law and the European Union, bls. 17, en þær
vísa einnig til Jonathan Montgomery: Health Care Law. Oxford University Press, Oxford
2002, bls. 4.
20 Tamara K. Hervey og Jean V. McHale: Health Law and the European Union, bls. 17-18.
21 Tamara K. Hervey og Jean V. McHale: Health Law and the European Union, bls. 18-19.
Varðandi ferðatengda heilbrigðisþjónustu og neytenda- og markaðsvæðingu sviðs heil-
brigðisþjónustu mun tilskipun Evrópusambandsins um réttindi sjúklinga þegar heilbrigðis-
þjónusta er veitt yfir landamæri væntanlega hafa veruleg áhrif innan Evrópu, sjá Directive
2011/24/EC on the application of patients‘ rights in cross-border healthcare (2011) OJ
L88/45.
22 Tamara K. Hervey og Jean V. McHale: Health Law and the European Union, bls. 18-19.