Úrval - 01.12.1949, Page 90

ÆVISAGA DICKENS
AÐ var kvöld eitt árið 1812,
að skrifari nokkur í brezku
flotaskrifstofunni í Portsmouth
bauð konu sinni á dansleik.
Daginn eftir, 7. febrúar, fædd-
ist annað barn þeirra hjóna,
Charles Dickens, og enda þótt
ekki sé unnt að sanna samheng-
ið milli orsakar og afleiðingar,
er erfitt að verjast þeirri hugs-
un, að æsing dansleiksins og hin
óvænta afleiðing hans hafi haft
nokkur áhrif í þá átt að móta
þann mann, sem undi sér bezt í
hringiðu athafnanna og kom
fólki svo oft á óvart með fram-
komu sinni.
Hann líktist foreldrum sín-
um um fátt. Faðir hans, John
Dickens, sem var sonur þjóns
og vinnustúlku, var lipur og
vingjarnlegur náungi, dálítið
hégómagjarn og alltof mikið
gefinn fyrir sopann. Móðirin
var blíðlynd og einlæg sál, en
festulítil, og hafði hvorki áhrif
á mann sinn né var fær um að
glíma við erfiðleikana, sem
spruttu af ráðleysi hans.
Þegar Charles var fimm mán-
aða gamall, fluttu foreldrar
hans til Portsea, þar sem þau
bjuggu til 1814, þegar þau sett-
ust að í London. Árið 1817 flutti
fjölskyldan til Chatham, en
þar gegndi John Dickens á-
byrgðarstarfi í skipasmíðastöð
einni.
Þessi ár voru hamingjusam-
asti tíminn í lífi Charles litla.
Bernskan var í hans augum
„tímabil, er við minnumst sem
fagurs draums alla ævi“. Hann
tók eftir öllum og öllu, hann
naut þess að hugsa um hlutina
í kyrrð og næði og hreifst, þeg-
ar honum urðu ljós einhver
sannindi. Hann var veiklað
barn, þjáðist af krampaköstum
og tók ekki þátt í leikjum jafn-
aldra sinna. En hann veitti at-
hygli venjum og sérkennum
nágrannanna og lagði sér allt
slíkt á minni, og af þeim þekk-
ingabrunni jós hann, þegar
hann hóf að rita bækur sínar.
Hann fékk fljótt mikinn áhuga
á leiksýningum og sá Rikharð
III. og Macbeth í Konunglega
leikhúsinu í Rochester.
Móðir hans kenndi honum að
lesa og skrifa, og hún veitti
honum líka nokkra tilsögn í
latínu, en hún var alltaf að eiga
börn og átti því óhægt með að
sinna honum sem skyldi. Van-
heilsa hans olli því, að hann
gat ekki leikið sér með öðrum
drengjum, en það gerði hann
mjög sérsinna; og það skýrir
vanmat hans á móðurinni og
ástúðina, sem hann bar til föð-