Úrval - 01.12.1949, Side 91

ÆVISAGA DICKENS
89
ur síns, sem var aðalfélagi
hans til ellefu ára aldurs. En
þó var það svo að á meðan móð-
ir hans ól barn eftir barn,
stjórnaði heimilinu og kenndi
börnunum, eyddi faðirinn meiru
en hann aflaði, skemmti sér með
lagsbræðrum sínum, tók lán,
sem hann gat ekki endurgreitt,
fórnaði velferð heimilisins og
hélt ótrauður út á þá braut, sem
leiddi þau að lokum öll í skulda-
fangelsi.
Á árunum 1810 til 1822 ól
frú Dickens sjö börn, en af þeim
dóu tvö ung. Áttunda barnið
fæddist 1827. Þegar Charles
var níu ára gamall, urðu for-
eldrar hans að flytja úr húsi
því, er þau höfðu búið í, og
setjast að í ódýrara húsnæði.
Það varð allt í einu þröngt í búi
og heimilið fékk á sig alvar-
legri blæ. Charles var komið í
skóla til Baptistaprests nokk-
urs, sem hvatti hann til að lesa
enskar gullaldarbókmenntir, og
hann eyddi hverri mínútu af
frítíma sínum til þess. Það var
aðalmenntun hans um þetta
Ieyti og sú dægrastytting, sem
gerði honum lífið bærilegt.
Snemma á árinu 1823 hvarf
fjölskyldan til London, og John
Dickens hefur sennilega verið
feginn að sleppa frá lánadrottn-
um sínum í Chatham. En
Charles tók afar nærri sér að
flytja. Það var mikið áfall fyrir
hann að verða að hætta í skól-
anum ellefu ára gamall, og fá-
tækrahverfið í London, þar sem
hið nýja heimkynni þeirra var,
orkaði mjög á viðkvæma lund
hans.
Charles var ákaflega ein-
mana, hann átti enga vini með-
al jafnaldra sinna, hann gat
ekki lengur notið þess unaðar,
sem skólamenntunin veitti hon-
um, hann var jafnvel sviftur
æskufélaga sínum, því að
Fanny systir hans fór að
stunda nám í konunglega tón-
listaskólanum.
Enda þótt hann veitti því ekki
eftirtekt, hlaut hann gagnleg-
ustu menntun sína í fátækra-
hverfum Lundúnaborgar, rétt
eins og köllun hans hefði ver-
ið ákvörðuð af sögum Smolletts,
Fieldings og Cervantes. Hann
hafði þegar samið einn harm-
leik og var farinn að skrifa
sögur, sem hann las fyrir heim-
ilisfólkið, nú fékk hann tæki-
færi til að afla sér efniviðar í
reglulegar sögupersónur, þegar
hann reikaði um skuggahverfi
borgarinnar.
Meðan Charles var að auka
við þekkingarforða sinn, dró
stöðugt úr lánstrausti föður-
ins. Vesalings frú Dickens
reyndi af fremsta megni að
forða þeim undan hruninu, en
fékk litlu áorkað. Hún reyndi
að setja á stofn skóla, en til-
raunin mistókst. Slátrarinn og
bakarinn fóru að gerast óþolin-
móðir vegna vangoldinna reikn-
inga, og það var oft lítið að
bíta og brenna á heimilinu.