Úrval - 01.12.1949, Page 114

112
ÚRVAL
í mestu sögu hans, Little Dorrit,
þar sem María er í gervi Flóru
Finching. Dickens hlýtur að
hafa orðið fyrir hræðilegum
vonbrigðum, þegar hann sá hví-
lík breyting var orðin á æsku-
ástmey hans. Hann lýsir at-
burðinum þannig í Little Dorrit:
„Clennam hafði ekki fyrr litið
mynd æskuástar sinnar augum,
en hún tók að riða og brotnaði
í mola . . . Flóra, sem hafði ver-
ið eins og lilja, þegar þau skildu,
var orðin að biðukollu; það
gerði ekki mikið til. Flóra, sem
hafði verið svo töfrandi í orðum
og hugsunum, var orðin mærð-
arfull og heimsk. Það var verra.
Flóra, sem hafði verið spillt
af eftirlæti og leiðinleg fyrir
löngu, var ákveðin í að vera
þetta hvorttveggja nú. Það var
rothöggið." En Dickens lét
ekki bugast af vonbrigðunum,
heldur tók til sinna ráða. Áður
en mánuður var liðin frá því að
hann hitti hina heimsku og
holdugu frú Winter, skrifaði
hann henni: ,,Ég er að fara burt,
ég veit ekki hvert eða hve langt,
til þess að íhuga eitthvað, sem
ég veit ekki hvað er.“ Allar til-
raunir hennar til þess að ná
sambandi við hann voru árang-
urslausar, og hann lét hana vita,
að hann væri önnum kafinn alla
virka daga og yrði ekki í Lond-
on „marga sunnudaga í röð.“
Meðan Dickens var að búa
sig undir að skrifa Little Dorr-
it, var hann í talsverðri hugar-
æsingu eftir þetta áfall. Hann
gekk um gólf í herbergi sínu,
ráfaði um göturnar á næturnar,
langaði að fara til sjós eða stíga
upp í loftbelg, þráði samvistir
við annað fólk, vildi vera einn,
hló að hugsunum sínum, grét
af tilfinningasemi — hegðaði
sér í fáum orðum sagt eins og
vitfirringur, ástfanginn maður
eða skáld.
Wilkie Collins bjargaði hon-
um um stund með því að senda
honum leikrit til sýningar.
Hann gleymdi samstundis nýju
skáldsögunni í æsingu og amstri
undirbúningsins. Dickens var
aftur kominn í essið sitt: heim-
ur leikhússins var hinn eini
raunverulegi heimur hans, og
hann hagaði sér eins og barn,
sem hefur fengið nýtt leikfang.
Wilkie Collins var nú orðinn
nánasti vinur Dickens og hafði
rutt Forster úr því sæti. Wilkie
Collins fæddist í London, 8.
janúar 1824 og var því um
tólf árum yngri en Dickens.
Hann var svo ólíkur Dickens að
háttum og skaphöfn, að furðu-
legt má telja, að þeir skyldu
geta átt samleið; og vinátta
þeirra er sönnun þess, hve
brýna þörf Dickens hafði á vin-
artengslum við einhvern, sem
var gerólíkur Forster. Hér má
geta nokkurra atriða, sem sýna,
hve frábrugðnir þeir voru: Dick-
ens var ákaflega stundvís, Coll-
ins leit aldrei á klukkuna; Dick-
ens var gjafmildur og ókærinn,
Collins var nízkur og athugaði
sinn gang; Dickens var afar