Úrval - 01.12.1949, Síða 121

ÆVISAGA DICKENS
119
börn sín, var miklu meiri móðg-
im í hennar garð en hanp.
Skilnaðurinn gerði tvær per-
sónur ákaflega óhamingjusam-
ar. Hvað Dickens snerti, varð
afleiðingin barátta milli vilja
hans og samvizku. Hann vissi
í hjarta sínu, að hann hafði ekki
komið vel fram við Kötu, en
hleypti í sig hörku, og vilji hans
sigraði, en það kostaði hann
mikið hugarstríð.
Skilnaðurinn særði Kötu því
sári, sem ekki greri hérna meg-
in grafar; hún varð að þola þá
tvöföldu þjáningu, að vera sak-
Iaus 0? varnarlaus eiginkona og
jafnframt auglýst um allar
jarðir sem óhæf móðir.
Dickens naut sín ekki til fulls
um tveggja ára skeið eftir skiln-
aðinn. Vinur hans, Mark Lemon,
sem hafði verið umboðsmaður
frú Dickens í skilnaðarmálinu,
neitaði að birta yfirlýsingu
hans í blaðinu Punch, og eig-
endur blaðsins, Bradbury og
Evans neituðu því einnig. Dick-
ens, sem var æstur og í upp-
námi vegna slæmrar samvizku,
lenti í orðasennu við Lemon,
Bradbury, Evans og raunar alla,
sem litu hlutlausum augum á
deilumálið.
Að sjálfsögðu gat hann ekki
Iengur haft samvinnu við þá,
sem töldu að hann hefði kom-
ið illa fram við konu sína. Og
þar sem Bradbury og Evans
neituðu að selja honum hlut
sinn í vikublaðinu Househóld
Words, ákvað hann að koma því
fyrir kattarnef og stofna annað.
blað, þar sem hann réði einn
yfir öllu hlutafénu. Hann var-
lengi að leita að nafni á nýja.
blaðið, en nefndi það að lokum
All The Year Round, og kom
fyrsta tölublaðið út 30. apríl
1859. Wills var aðstoðarrit-
stjóri, og Wilkie Collins var í
ritnefndinni til ársins 1863,
þegar hann dró sig í hlé vegna
heilsubrests, en þá höfðu þrjár
vinsælustu sögur hans birzt í
ritinu: Hvítklædda konan.
(1860), No Name (1862) og The
Moonstone (1868).
Eins og venjulega varpaði
Dickens sér af lífi og sál út í
baráttuna fyrir hinu nýja tíma-
riti, enda hafði það náð feiki-
legri útbreiðslu áður en þrír
mánuðir voru liðnir frá stofn-
un þess. Vinsældir blaðsins stöf-
uðu að sjálfsögðu einkum af
því, að í því birtist hin nýja
saga Dickens, A Tale of Two
Cities. Hann átti í nokkrum erf-
iðleikum með upphaf þeirrar
sögu, en þegar frá leið varð
hann altekinn af efninu, og
hann taldi þessa bók eitt bezta
verk sitt; hann langaði meira
að segja til að fara með hlut-
verk Sidney Cartons á leiksviði.
Sú staðreynd er mjög þýðingar-
mikil, þegar rætt er um afstöðu
höfundarins til þessa verks
hans. Sumir gagnrýnendur hafa
haldið því fram, að þessi saga
beri fæst einkenni höfundar
síns. En að einu leyti má telja,
að hún sé einmitt mest einkenn-