Úrval - 01.08.1951, Síða 6

4
ÚRVAL
vandann með því að stofna sam-
band, sem Will Hays veitti for-
stöðu og seinna Eric Johnston.
Það var eðlilegt, að iðnaður,
sem hafði þróazt úr því að vera
smáframleiðsla lítiila félaga,
sem háðu harða samkeppni inn-
byrðis, í stórfyrirtæki, sem
nánast höfðu myndað einskon-
ar hringasamsteypu, gerðu sam-
eiginlegar gagnráðstafanir, þeg-
ar þeim var ógnað af vaxandi
ritskoðun. En þessar sameigin-
legu gagnráðstafanir voru ekki
í því fólgnar að taka upp bar-
áttuna gegn hættunni með því
að notfæra sér hina sterku og
almennu andúð þjóðarinnar á
hverskonar ritskoðun, andúð,
sem alla tíð hefur verið öflug
stoð útgefenda blaða, bóka og
annars ritaðs máls. Nei, ótti
kvikframleiðendanna var svo
mikill, að svo virtist sem þeir
tileinkuðu andstæðingum sínum
yfirnáttúrleg völd, og viðbrögð
þeirra voru að friða andstæð-
inginn með því að setja sér
sjálfir bannreglur.
Sambandið setti upp siðavönd-
unarsvip, og Will Hays var fal-
ið að búa hann til. Fyrsta sporið
var að búa til svonefnda „for-
múlu“, en það voru lauslegar
ráðstafanir, er miðuðu að því
að koma í veg fyrir að vissar
tegundir bóka og leikrita yrðu
kvikmynduð. Næst kom listi
yfir ýmislegt, sem ekki var
leyfilegt eða varhugarvert að
sýna, og upp úr þessum Iista
voru árið 1930 samdar fram-
leiðslureglur kvikmyndafélag-
anna (Motion Picture Produc-
tion Code) og eru þær með
nokkrum viðbótum í gildi enn
í dag. Þær f jalla um siðgæði og
smekk. Helztu bannreglurnar
snerta kynferðismál, glsepi,
dónaskap, trúmál og kynþátta-
og þjóðernistilfinningar.
Skrifstofan, sem sér um fram-
kvæmd þessara reglna, fyrir
hönd sambands amerískra kvik-
myndaframleiðenda (skamm-
stafað MPAA — Motion Picture
Assocation of America) hefur
vald til þess að gefa siðferðis-
vottorð þeim myndum, sem ekki
brjóta í bága við reglurnar.
Skrifstofa þessi telur sig vera
í þjónustu kvikmyndafélaganna
og vinnur með framleiðanda frá
því hann byrjar að leita fyrir
sér um sögu, leikrit eða sögu-
efni, unz myndinni er lokið.
Starfsmenn skrifstofunnar lesa
öll handrit, sem boðin eru, og
rannsaka þau með tilliti til efnis
og einstakra atriða. Miklu getur