Úrval - 01.06.1953, Page 55

Úrval - 01.06.1953, Page 55
Bl&ðgrænuiðnaðurinn vex með risa- skrefum og Iiefur hann stundum verið nefndur — Grein úr „Vár Tid“. T^YRIR aðeins tíu árum voru það naumast aðrir en vísinda- menn og skólanemendur, sem vissu hvað blaðgræna er. Nú er þetta orðið einskonar lausnar- orð, eða kannski öllu heldur hið alþjóðlega heiti hennar: klóró- fyll. Þetta efni, sem gefur gróðr- inum hinn græna lit sinn, er allt í einu komið á dagskrá eftir að hafa legið gleymt og grafið í rannsóknarstofum efnafræðinga í heila öld. Um allan heim glymja auglýsingarnar, undra- efnið er sett í pillur og á flösk- ur, í tannkrem og púður, og öll ólykt hverfur eins og dögg fyrir sólu. I Bretlandi notuðu blað- grænuframleiðendur nærri 5 milljónir króna til auglýsinga árið sem leið, en blaðgrænu- straumurinn þar er eins og lítil lækjarspræna í samanburði við hina grænu flóðbylgju, sem flæðir yfir Ameríku. í þeirri heimsálfu, þar sem lyktin skipt- ir svo miklu máli, er blaðgræna sett í 150 mismunandi neyzlu- vörur, hún er jafnvel sett í hár- vatn, rúmdýnur, mölkúiur og bremsuborða! Blaðgrænuæðið birtist einnig í furðulegum myndum í Bretlandi, t. d. hefur ölgerð í Yourkshire sent á markaðinn öl, blandað blað- grænu. Það var reyndar Yorkshire- maður, Sir Joseph Priestley, sem fyrstur uppgötvaði blað- grænuna. Sir Joseph var prest- ur, en hafði mikinn áhuga á efnafræði. Plann uppgötvaði súrefnið og bjó fyrstur manna til sódavatn. í skóla var okkur kennt, að blaðgrænan sé græna litarefnið, sem gerir plöntunni kleift að hagnýta sér sólarorkuna til að vinna næringu úr vatni og kol- sýru. Efnabreytingin nefnist fótósýntesa (kolsýrunám) og losnar við hana súrefni, sem plantan gefur frá sér. Þegar Priestley uppgötvaði þetta, skildi hann, að það súr- efni, sem gróðurinn framleiðir á þennan hátt, forðar mönnum og dýrum frá að kafna í þeirri kolsýru, sem þau anda frá sér. Priestley dó 1804, og það var ekki fyrr en 1817, að hið nýja efni fékk nafn. Nokkrir fransk- ir efnafræðingar töldu, að Forn-
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Úrval

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.