Úrval - 01.03.1970, Blaðsíða 122

120
ÚRVAL
in meðal beztu kórverka heimsins.
Tónstigaæfingar, sem hann hripaði
niður fyrir börn sín og nemendur,
eru enn lokkandi og ögrandi fyrir
snjalla hljóðfæraleikara. Ýmis tón-
verk fyrir hljóðfæri, sem hann
samdi til þess að koma sér í mjúk-
inn hjá smáprinsum, sem nú eru
flestum gleymdir, eru álitin vera
meðal dýrlegustu kammertónverka,
sem nokkru sinni hafa verið samin.
Mikilleiki Baehs hefur nú verið
viðurkenndur í yfir heila öld. En
líklega hefur hið sanna eðli snilli-
gáfu hans og verka aldrei verið
metið eins mikils og nú á tímum.
Árið 1949 voru 15 plötualbúm með
verkum Bachs á markaðnum, en nú
eru þau á sjötta hundrað, þar á
meðal 24 mismunandi útgáfur af
öllum Brandenborgarkonsertunum
no 11 túlkanir á Messu í B-moll.
Píanóleikarinn Rosalyn Tureck,
stofnandi Alþjóðlega Bachfélagsins,
hefur þetta að segia um Bach: ..Hin
míkla driffiöður alls þessa er fólgin
í beirri beinu. persónulesu bvðingu,
sem Bach hefur fyrir okkur sem
nútímafólk. Hann er furðuverk
T'nrrfi tírna.“
Sé eitthvað einkenandi fyrir
hina nýju Bacháheyrendur og að-
dáendur, þá er það sú staðreynd,
að þar er fyrst og fremst um æsku-
fólk að ræða. ..Skólafólk bíður oft
í biðröðum tímunum saman til þess
að kauDa stæði á Bachtónleikum,"
s<=eir þýzki organleikarinn Helmut
Walcha með furðuhreim í röddinni.
S+íórnendur hliómnlötuverzlana
skvra frá því. að sífellt, fleiri tán-
ingar leggi leið sína að beim af-
ereiðsluborðum þeirra, þar §em
plötur með sígildum verkum eru
seldar, í leit að Bachverkum, og að
þeir kaupi stundum Bachverk áður
en þeir líti á nýju plötualbúmin frá
Bítlunum frægu.
NÝJU AÐDÁENDURNIR DÁ
HLJÓMPALL OG HRYNJANDI
TÓNLISTAR BACHS
Það, sem dregur hina ungu að
Bach, er hið sama og dregur þá að
allri annarri tónlist, þ. e. hljóm-
fallið . . . takturinn. Ýmsir fyrri
listamenn álitu Bach vera óskap-
lega tilbreytingarlausan. Franska
skáldkonan Colette kallaði hann
„dásamlega saumavél". En unga
fólkið veit betur. „Það eru tengsl
milli hugmynda Bachs um hljóm-
fall og þeirra huemvnda, sem ríkja
nú um miðja 20. öld í því efni,“
segir píanistinn Glenn Gould. „Það
er um hrú að ræða. og það er dæg-
urlagatónlistin og jazzinn, sem hafa
bvgst þá brú.“ Swinglesöngvararn-
ir (The Swingle Singers), 8 manna
söngflokkur frá París undir stiórn
Bandaríkiamannsins Ward Swingle,
hafa aukið á vinsældir tónverka
Bachs með bví að svngia stef hans
mpð undirleik iazztakthlióðfæra. —
Hvað iazzinn sjálfan snertir. bá er
bar um að ræða skvldleika við
Bachtónlist. bæði hvað snertir bass-
ann. kontraDunkt.slaglínur og
friálsa eins+aklingsbundna t.ián-
ingu. Ýmsir t.ónlist.armenn og hlióm-
svoitir nút.ímans hafa einmitt lagt
áherzlu á bessi tengsl í leik sínum.
t rl. T\/Torl«rr, ,Tp7.7 Onprfet.
Pn bað skint.ir ekki svo miklu
máii. hvers konar túlkun Bach-
tóplistar töfrar hjpa ungu áheyr-