Vísir - 17.06.1944, Síða 47

Vísir - 17.06.1944, Síða 47
Á síðari áruni hefir orðið gagngjör breyting á byggingar- lagi Islendinga við það, að farið var að nota járnbenta stein- steypu. Þetta byggingarefni hef- ir þann kost, að það er margfalt endingarbetra en timbur og bárujárn og ekki mun dýrara. Framan af var það ein af aðal- mótbárunum gegn steinsteyp- unni, að hún myndi ekki þola jarðskjálfta, að hús úr henni myndu hrynja í jarðskálftum. Nú vita allir, að hús úr henni eru sterkustu byggingar sem til eru. Það er heldur ekki langt síðan tekið var að innrétta hús með þeim nýtízku þægindum, sem nú eru talin ómissandi, baðher- bergjum, vatnssalernum, mið- stöðvum og þessháttar. Má yf- irleitt segja, að Islendingum hafi verið aðrar listir tamari en að byggja vönduð og vistleg hús, enda eru þau ekki að ráði byggð fyrr en innlendir húsameistarar og verkfræðingar taka að segja fyrir um byggingar hér heima fyrir. Jón heitinn Þorláksson er annar í röðinni af íslenzkum verkfræðingum, er til starfa taka hér á landi. Gætir handtaka hans og dugnaðar víða um land, þótt hans sé nú orðið oftar get- ið í sambandi við hin miklu störf, er síðar hlóðust að hon- um, fyrst sem ráðherra landsins og síðar sem borgarstjóra Reykjavíkurbæjar. Firmað J. Þorláksson & Norð- mann kemur mjög við sögu þessa nýja byggingarháttar. Það er stofnað árið 1923 undir því nafni, sem það hefir nú, en er í raun og veru miklu eldra. Þeg- ar Jón Þorláksson sagði af sér landsverkfræðingsembættinu árið 1917, sem hann hafði gegnt frá þvi árið 1905, stofnaði hann verkfræðiskrifstofu og annaðist á næstu árum ýmisleg verk- fræðistörf, bæði fyrir einstak- linga og bæjarfélög. Meðal ann- ars gerði hann á næstu árum frumdrætti að Rafmagnsveitu Reykjavíkur, gerði vatnsveituna á Akureyri o. fl. En jafnframt tók hann að reka verzlun með allskonar hyggingarefni, svo VÍSIR — ÞJÓÐHÁTÍÐARBLAÐ 47 fi lloriðt sem cement og járn. Hafði hann meiri reynslu um hina nýju byggingaraðferð en menn höfðu almennt hér á landi í þá daga. Rafstöðvarlujsið við Elliðaár reisti hann, og með tilboði sínu í þá byggingu sannaði hann, að hægt var að bvggja vönduð steinsteypuliús, án þess að verð- ið færi fram úr hófi. Jóni Þorlákssyni var falin yf- irstjórn framkvæmdar Flóa- áveitunnar og vann hann mest að undirbúningi þess máls sjálf- ur, en hafði síðar aðra verk- fræðinga sér til aðstoðar, er önnur störf hlóðust á hann. Cement var þegar frá byrjun aðal innflutningsvara verzlunar- innar, og svo er enn í dag. Firmað hefir aðallega flutt inn Portland cement frá Danmörku og Bretlandi, en^einnig nokkuð frá öðrum löndum, eftir ástæð- um. Hefir það að jafnaði all- miklar hirgðir fyrirliggjandi í Reykjavík. Síðan á öndverðu ári 1940 hefir æement að lang- mestu leyti verið flutt inn frá Bretlandi, og hefir sá innflutn- ingur gengið vonnm betur. Af öðrum byggingavorum, sem verzlunin hefir haft og hef- ir ennþá á l)oðstólum, eftir því sem innflutningur er leyfður og möguleikar á að útvega, eru þessar helztar: Þakjárn og slétt járn, allskon- ar saumur, þakpappi, gólfdúk- ar, flókapappi, gólf- og veggflís- ar, steypustyrktarjárn, veggja- plötur, eldfæri, þvottapottar. Svo má telja sem sérgrein alls- konar miðstöðvar- og hreinlæt- istæki, svo sem katla, ofna, vaska, handlaugar, vatnssalerni, svo og pípur, tengistykki, krana og allt efni í slikar leiðslur og venjulegar vatnsleiðslur. Enn- fremur má nefna vélar og áhöld til bygginga, svo sem stein- steypuhrærivélar, stevpumót til pípnagerðar, allskonar dælur o. s. frv. Og síðast enf ekki sízt Sika-cementsþéttiefnin, sem hafa rutt sér mjög tií rúms á síðari árum. Eru það nokkrar tegundir, sem notaðar eru, eftir því sem við á í hvert sinn, og myndá fullkomna rakavörn. — Raki í kjöllurum þarf nú hvergi að vera, ef rétt er á haldið. Verzlunin er orðin svo um- fangsmildl i þessum greinum, að fæstir munu hyggja liús nú á tímum án þess að leita þangað með kaup á einhverju, er þeir þurfa til byggingarinnar, enda mun hún hafa á boðstólum mesta fjölbreytni allra íslenzkra verzlana í l)yggingarefnum. Jón Þorláksson varð brátt svo störfum hlaðinn, að hann þótt- ist ekki geta sinrit verzluninni sem skyldi og náði til sín Ósk- ari Norðmann (1921), sem hafði numið verzlunarfræði í Kaup- mannahöfn, að afloknu stú- dentsprófi hér. Varð Ó. N. með- eigandi í firmanu 1923, en þá var nafnbreyting gerð eins og áður er getið, og hefir hann starfað við verzlunina alla tíð síðan. Firmað er nú eign frú Ingibjargar Cl. Þorláksson og Ó. Norðmann. Það er sameign- arfélag, rekið með ótakmarkaðri ábyrgð eigenda, eins og það liefir verið frá byrjun. Skrif- stofur og aðalafgreiðsla eru í Bankastræti 11, en vörugeymsl- ur einnig víðar. * Árið 1939 gekkst firmað fyrir stofnun hlutafélags, er keypti steinsteypuverkstæði Einars Magnússoriar við Skúlagötu. Er J. Þ. & N. aðalhluthafi, og sér um rekstur þess fyrirtækis, sem heitir h/f Steinsteypan. Framleiðir það ýmsar bygging- arvörur, svo sem steyptar píp- ur, holstein, hleðslustein, vikur- holstein og vikurplötur til ein- angrunar, svo og hlifar fyrir jarðstrengi. Plássleysi hefir hamlað mjög framkvæmdum þarna, en nú verður bót á því ráðin, með því að hafizt var handa um nýhyggingar á sl. ári, og er þeim nú senn lokið. Það er talandi dæmi um þær miklu breytingar, sem orðið hafa á seinni árum, að mikill hluti af þeim byggingarvörum, sem firmað J. Þorláksson & Norðmann verzlar með, voru sumpart óþekktar hér á landi fyrir hálfri öld. Cement var þá sáralítið notað til hygginga, vatnsleiðslupípur hvergi til á landinu, nriðstöðvar óþekktar, járnbent steinsteypa og gólf- dúkar nær óþekkt, fráræzlur og vatnssalerni hvergi til og vélar engar notaðar til húsbygginga. Þá má geta þess, að það er ekki fyrr en nýlega, að tekið er að framleiða íslenzkar bygging- arvörur, til dæmis holstein og einangrunarplötur. En slík framleiðsla getur flýtt ákaflega l'yrir byggingum og gerir raun- verulega byggingar færar, þar sem ekki hefði verið hægt að ráðast í þær að öðrum kosti. Með vaxandi þekkingu í byggingum, sem hinir fyrstu ís- lenzku verkfræðingar fluttu með sér frá útlöndum, hafa orð- ið þær stórbreytingar, sem menn ekki gera sér grein fyrir í fljótu bragði. Og í kjölfar þeirra breytinga hlutu að rísa upp verzlanir, sem fullnægðu kröfum hins nýja tíma. Firmað J. Þorláksson & Norðmann verður ævinlega talið framar- lega í flokki þeirra. Firmað hefir á löngum starfs- tíma getað aflað sér beztu fáan- legra sambanda í öllum helztu hyggingarvörum og innanhúss- tækjum. Jafnframt kostar það kapps um að liafa jafnan nægar vörur á boðstólum, til þess að geta á hverjum tíma greitt sem bezt fyrir byggingarhraða. En ef slíkar vörur væru ekki jafn- an til taks, myndu byggingar þurfa að tefjast óeðlilega. -— Á síðustu tímum hefir þetta ekki reynzt auðvelt verk, og hefir þurft árvekni og sívakandi á- huga til að geta náð til lands- ins hinum brýnustu nauðsynj- um. En með kostgæfni og lip- urð hefir tekizt að afla alls þess, er nota hefir þurft, án þess að til verulegra tafa hafi þurft að koma, og er það afrek, sem fæstir gera sér grein fyrir, hversu nrikið er, eða hverja þýð- ingu það hefir haft. Getur firm- að því horft fram á við og búið sig undir verkefni framtíðar- innar, en allt bendir til að bygg- ingar muni fara mjög í vöxt á næstu árum, þótt mikið hafi verið byggt á undanförnum árum.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140

x

Vísir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.