Vísir - 17.06.1944, Qupperneq 105

VÍSIR — Þ J ÓÐHÁTlÐ ARBLAÐ
105
Hannes Hafstein ávarpar mannfjöldann við opnun landssímans
29. september 1906.
enn þann dag í dag, því af póli-
tískri tilhliðrun, til þess að fá
málinu fylgis, varð sumstaðar
að velja símastæði fyrir aðal-
stofnlínu landssímans, sem ann-
ars hefðu aldrei verið valin. En
þrátt fyrir þessar fæðingarhríð-
ir og þessa agnúa varð lands-
síminn þjóðinni meiri lyftistöng
í verzlun og atvinnulífi og til
allskonar framfara en nokkurn
liafði grunað, enda var hér allt
í einu svipt burtu hinum miklu
fjarlægðum og hinni ömurlegu
einangrun, sem þjóðin hafði
búið við um aldaraðir.
Um leið og sæsíminn var
lagður til Austfjarða 1906, var
lögð 615 km löng talsíma- og
ritsímalína norðan um land
milli Seyðisfjarðar og Reykja-
víkur með viðkomu á ýmsum
helztu stöðunum á þessari leið.
Þetta var stofn landssímans, en
árlega var bætt við og kerfið
aukið. Þrívegis voru tekin all-
stór lán, til að flýta fyrir fram-
kvæmdum. Landssímalínurnar
einar eru nú orðnar 4790 km.
(stauraraðir) með ca. 16000
km. viralengd, auk fjölda ann-
ara talsambanda, bæði þráð-
lausra og á svokölluðum fjöl-
símum. Til þess að benda á
helztu áfangana í þróun lands-
símans, skal nefna þetta:
1906 Lagður sæsími milli Is-
lands og Stóra-Bretlands
og 615 km. löng talsíma-
og ritsímalína frá Seyðis-
firði norðan um land til
Reykjavikur.
1918 Reist loftskeytastöð í
Reykjavík, aðallega
strandarstöð til viðskipta
við skip, en náði einnig
til útlanda, sem varasam-
band fyrir sæsímann.
1926 Lagt fyrsta almenna sím-
notendakerfið í sveitum
landsins (Blöndudal). Nú
eru um 1350 sveitabæir
komnir í símasamband.
1929 Loks (eftir 23 ár) lokið
við að sím-girða landið
allt í kring. Lokið lagn-
ingu Suðurlands-línunn-
ar yfir sandana milli Vík-
ur og Hornafjarðar.
1931 Lokið við smiði nýs
landssímahúss við Aust-
urvöll í Reykjavík.
1932 Komið á fyrsta fjölsíma
hér á landi, milli Reykja-
víkur og Borðeyrar.
1932 Sjálfvirk símamiðstöð í
Reykjavík og Hafnar-
firði tekur til starfa (1.
des.) með 2900 notend-
ur, nú 5300 notendur.
1934 Byrjuð smíði á skipa- og
bátatalstöðvum. Nú hafa
talstöðvar 85% allra
skipa og báta yfir 10
tonn.
1935 Reist stuttbylgjustöð hjá
Reykjavík og opnað tal-
samband við útlönd. Við-
skipti 1939 komin upp í
15.000 samtöl á ári.
(Varð að hætta 1940
vegna stríðsins).
1938 Opnað talsamband um
landssímann við skip og
báta í hafi og við strend-
ur landsins. (Varð að
hætta 1940 vegna stríðs-
ins).
1939 Lagður 46 víra jarðshni
yfir Holtavörðuheiði,
milli Norður- og Suður-
lands. Fyrsti liður i full-
komnu samfelldu jarð-
símakerfi á aðalsima-
Jeiðum landsins.
1943 Landið símgirt annað
sinn (með fjölshnum),
komið á 3-földum fjöl-
síma milli Reykjavíkur
og Reyðarfjarðar og ein-
földum fjölsíma milli
Akureyrar og Reyðar-
fjarðar. Lagður jarðsími
alla leið frá Seyðisfirði
yfir Fjarðarheiði um Eg-
ilsstaði og Fagradal til
Reyðarfjarðar (um 60
km.).
Eins og af þessu áfangatali
sést, er landssíminn enn í fullri
þróun. Tala sveitabæja, sem
hafa síma, er komin upp í ca.
1350, og nú er svo komið, að
422 fiskibátar og önnur skip
landsmanna eru þegar búin
radio-taltækjum og radio-
skeytatækjum, sem að lang-
mestu leyti eru eign Jandssím-
ans og rekin af honum í sam-
bandi við strandarstöðvakerfi
símans hringinn í kring um
landið. Talstöðvarnar má óhik-
að telja liið mesta öryggistæki
Loftskeytastöðin í Reykjavík 1918,
Lawtesímahúsið nýja 1931,
27