Skírnir - 01.01.1858, Page 28

30
FRÉTTIK.
Danmörlt.
af; næstum allir |ieir menn, er lagabofi |>etta sviptir einhverjum
einkaréttindum, tóku sig saman um alla Danmörku, lögbu mót
meí) sér og ræddu |>etta mál mef) miklum ákafa; sömdu síban
bænarávarp og sendu konúngi, og beiddu bann ab stabfesta eigi laga-
frumvarp ]>etta. En ]>rátt fyrir allar tilraunir þeirra er |)ó frum-
varpib orbib ab lögum. En er meistarar ifmabarmanna heyríu þab,
hafa ])eir bundizt enn fastara í lög saman, og ætla nú meb öllum
iögleyfbum rábum af) fá lagabob þetta af numif), fyrr en þaf) kemst
á ab lögfullu. Hitt frumvarpib um fjárforræbi kvenna, er ábr gát-
um vér, er nú einnig orbib ab lögum, og gekk þab allt af meb
mestu fribsemi, sem og nærri má geta, þar sem um þab var ab
gjöra, ab konur ógefnar fengi meiri rétt, en þær nú hafa. Stjórnin
lagbi fram frumvarp um þetta mál; þab var gjört miklu frjálslegra
i nefndinni, og síban samþykkt svo lagab á þínginu. J. gr. lag-
anna er |>annig: uKona ógefin, er hún er 18 vetra gömul, hún er
rábandi fjár síns meb rábi fjárvarbveizlumanns, en fulltiba, þá er
húu hefir fimm um tvítugt.” Nefndin sýndi fram á, ab í flestum
menntubum löndum væri lög um fulltíbaaldr kvenna enn frjálslegri.
A Englandi, Frakklandi og í Belgíu eru jafnt konur sem karlmenn
fulltíba einn um tvítugt; í Austrríki fjóra um tvítugt og víbar á
þjóbverjalandi, og í Slésvík og á Holsetalandi eru konur ógefnar full-
tíba einn um tvítugt. í Grágás segir: uMær á at taka arf, er hún
er XVI vetra gömul ok svá vöxtu á sínu fé, en eigi varbveizlu
hvárki síns fjár né annars, og eigi rába fyrir vistafari sínu ábr hún
er tvítug.” Um konur og ekkjur voru og hin sömu lög, ebr því
nær, sem nú er títt; en karlmabr átti arf ab taka, þá er hann var
16 vetra gamall, og alla varbveizlu fjárins. En eptir Jónsbók gat
mær fengib forræbi fjár síns undir sig, þá er hún var tvítug ab aldri
(sjá kvennagipt. II. kap.); en karlmabr var fullvebja tvítugr (sjá
framfb. IV. kap.). — 22. desember gengu Danir af þíngi, og lásu
forsetar ab þínglokum uppsagnarræbuna, en eigi neinn rábgjafanna;
hefir þetta eigi svo fyrr verib.
Siban abskilnabrinn varb árib 1851 meb Tscherning og Bænda-
vinum, hefir aldrei gróib um heilt meb þeim. Tscherning hefir
farib sér, og hafbi meb fyrsta fáa fylgdarmenn; en nú er flokkr sá
orbinn allfjölmennr, er honum veitir ab málurn. G. Winther er