Skírnir - 01.12.1912, Side 53

Nokkrar athuganir um íslenzkar bókmentir á 12. og 13. öld. 341
og Ketill Hermundarson 2. og 3. að frændsemi, því að
hún var dótturdóttir Þorleifs beiskalda í Hitardal, er átti
Herdísi Koðransdóttur, föðursystur Ketils. Að Ketill hafi
oftast nær verið í Skálholti meðan Páll var þar biskup
(1194—1211) þykir mér sennilegast, og líklega vígður til
prests af honum fremur en af Þorláki biskupi, þótt ekki
sé unt að segja um það með vissu. Eg tel vafa-
laust, að Ketill hafi verið vígður til prests fyrir 1206,
þótt hann sé ekki nefndur »prestur« í Reykholtsmáldaga
þar sem hans er getið sem eins afhendingarmanns á Reyk-
holti í hendur Snorra Sturlusyni, en þá afhendingu heim-
færir Jón Sigurðsson til vorsins 1206 (ísl. Fornbrs. I, 350
etc.). Þá hefir Ketill verið nær fimmtugur, og því ólík-
legt, að hann hafi tekið prestvígslu síðar. En hvað sem
þvi líður, þá var hann prestur orðinn fyrir andlát Páls
biskups og var þjónustumaður lians líklega 2 síðustu árin,
er biskup lifði (1209—1211). Segir í sögu biskups, að
Ketill prestur hafi »varðveitt at staðnura kór ok kenni-
menn« eftir fráfall biskups, þ. e. annazt um dómkirkjuna
og prestlega þjónustu í Skálholti eða með öðrum orðum,
verið andlegur forráðamaður dómkirkjunnar, sem eins kon-
ar vísibiskup, meðan biskupslaust var. Og er auðsætt, að
sú ráðstöfun hefir verið eftir fyrirlagi Páls biskups sjálfs
á deyjanda degi, þótt söguritarinn, er vér ætlum einmitt
Ketil prest sjálfan, láti þess ekki getið fyrir hæversku sak-
ir. Hefir Ketili prestur haft öll staðarforráð í Skálholti
frá því biskup andaðist 29. nóvember 121 i og þangað til
Magnús Gissurarson, er síðar varð biskup, tók við þeim
sumarið 1213, þá er Teitur Bersason biskupsefni fór ut-
an. Það ár mun Ketill prestur hafa flutt úr Skálholti,
þótt ekkert verði reyndar fullyrt um það, en 1217 var
hann vigður til ábóta á Helgafelli og andaðist þar 22.
júlíO 1220, líklega rúmlega sextugur að aldri.
‘) Artíð Ketils ábóta er í gamalli ártíðaskrá frá Helgafelli (ísl.
Artiðaskrár bls. 86, 90). Ber annálum, saman um, að liann hafi andazt
1220, og svo stendur einnig i Skálholtsannál, svo að það hlýtur að vera
misgáningur, að láthans er talið aftur i sama annál við árið 1229 (G. Storm: