Skírnir - 01.12.1912, Page 1

Skáldspekingurinn Jean-Marie Guyan.
Eftir Agúst Bjarnason.
(Niðurl.)
IV.
Þá, sem lesið hafa fyrri helming ritgerðar þessarar í
2. hefti Skírnis þ. á., rekur ef til vill minni til, hvernig
'Guyau leit á líflð og á siðgæði manna. Nú er eftir að
kynnast skoðunum hans á listum og trú. En réttast mun
að setja sér fyrst fyrir sjónir, hvernig hann leit á upp-
eldið, þar eð það myndar eðlilegan millilið milli siða- og
listaskoðunar hans, auk þess sem það kemur mjög við
einn þáttinn úr æfiferli hans.
Guyau mun hafa kvænst laust fyrir þrítugt og lifði
síðustu ár æfl sinnar í ástríku hjónabandi. Þegar hann
var orðinn faðir, tók hann að hugsa um uppeldi og menta-
mál. Árangurinn af |)ví starfi var rit eitt, er hann nefndi
»Uppeldi og erfðir® (Education et hérédité), og var það gefið
út að honum látnum. Sést bezt á upphafi rits þessa, hversu
uppeldið varð honum hjartfólgið mál, því að þar kemst
hann svo að orði:
»1 föðurumhyggjunni einni saman, í hinni fullkomnu,
ráðnu umhyggju fyrir barninu og uppeldi þess finnur
karlmaðurinn fyrst til alls hins bezta í sér. Æ, þessi ys
af litlum barnsfótum, þessi ljúfi, létti þys af kynslóðinni,
sem er að koma, óákveðinn og óráðinn eins og framtíðin.
Ef til vill ráðum við að einhverju leyti fyrir framtíðinni
með því, hvernig við förum að ala upp yngri kynslóðina«.
Að hve miklu leyti fáum við þá ráðið framtíð barn-
anna? Því svarar Guyau ekki beint, en hann lítur svo á, sem
19