Fjölnir - 01.01.1844, Page 2

2
ekki allir á eitt sáttir uni stafsetninguna, {)ó oss komi vel
saman um önnur efni, er snerta rit vort. Að sönnu eru
flestir á {>ví, að sú regla sje rjett, að rita eins og menn
tala, einkum ef við sje bætt: {tegar rjett er talað; en
þessi viðbætir á alls ekki inn í sfafsetningarregluna, ef að
er gáð; rjettmæli og rjettritun er hvorugt komið undir
öðru. Hitt þykir flestum ófært, að rita með öllu eins og
talað er; og þar sem fleiri eru saman í fjelagskap, þar
verður atl að ráða og atkvæðafjöldi. INú þykir sumuin
fakandi í mál, að vera kyr, þar sem komið er, n>eð staf-
setninguna á riti voru; en þeir eru fáir, sem betur fer,
og aldrei kom hinum fyrri hlutaðeigendum Fjölnis það í
hug, að nema staðar á miðri leið — sem ekki væri til
annars, enn auka þann rugling, sem er áður á stafsetningu
íslenzkra hóka. Eptir þessu er ekki annar kostur fyrir
höndum, enn hverfa aptur á hina hreiðu slóð, eða rjettara
að segja, á {)á villustigu, er liggja í ótal króka, hver
innan um annan, eins og fjárgötur. Vjer vonum svo góðs
til allra skynsamra manna, að enginn þykkist af þessari
samlíkingu, þó landar vorir sjeu að vísu langtum hörund-
sárari við allskonar aðfyndni, enn nokkur önnur þjóð. En
í þessu efni eru dæmin degi Ijósari. Er ekki vant að rita
sama oröið á marga vega, ekki að eins í sömu TÍtgjörð,
heldur og á sömu hlaðsíðu, eða jafnvel í sömu iínu?
Bera ekki flestar hækur með sjer, að höfundar þeirra hafa
litlu meira vit á málinu, sem þeir tala og rita, enn harnið
í vöggunni? Menn látast rita eptir uppruna orðanna, en
rita þó beint á móti honum, að minnsta kosti í öðru
hverju oröi;~og þeir, sem verst eru að sjer í þessu efni,
verða reiðastir, og láta verst, ef reynt er að kippa þessu
í liöinn, og setja einhverja reglu í stað fullkominnar
óreglu; og sannast hjer, sem optar, að sá segir mest af
Olafi konungi, sem hvorki hefur heyrt hann nje sjeð. En
af því ekki er að hugsa til, að lifa svo öllum líki, þá
ættu menn ekki að láta sjer í augum vaxa, að gjöra eitt-