Fjölnir - 01.01.1844, Side 33

33
að byrla f)á úr. $ví fer svo fjærri að áfengir drykkir
finnist nokkurstaðar til búnir, að andi sá, er gjörir víuið
áfengt, verður ekki skilinn frá öðrum efnistegundum í
ávöxtunum fyr enn gróðrarlíf þeirra er dautt, og liðu
nokkrar þúsundir ára áður menn fóru að gjöra það. Að
því er menn vita gjörst, voru Serkir hinir fyrstu, er
þetta gjörðu, á níundu eða tíundu öld e. Kr. b.; var [>eim
í fyrstu ókunnugt eðli anda þessa, og vissu ekki heldur,
hvað þeir áttu að kalla hann. Jó voru þeir ekki lengi
í vandræðum með nafnið, og kölluðu hann alkohol, og
heldur hann því nafni á flestar tungur allt á þenna dag *.
Orð þetta merkir reyndar smátt dupt, er konur Serkja
hutðu til að núa á andlit sjer, til að auka með fegurð
sína; en af því ekki leið á löngu, áður stöku menn fengu
það álit á anda þessum, að honum fylgdi sú náttúra, að
menn yrðu bæði fjörugri og ungiegri ef menn bergðu á
honum, þá ljetu menn hann heita í höfuðið á dupti þessu.
5ó fór svo fjærri, að “alkóhól” væri þegar haft til drykk-
jar í öndverðu, að það var varla notað til annars um
Iangan aldur, enn til ýmsra uppgötvana í náttúrunni, og
engum hefði þá dottið í hug, að eitur þetta mundi nokkurn-
tíma verða almennt haft til drykkjar, enda leið og Iangur
tími áður svo fór. I fyrstu var “alkóhólið” miög fágætt,
því um langan aldur kunnu Serkir einir að búa það til,
en síðar komust aðrir út í frá Iika upp á það. Eptir því
sem það varð algengara, fóru nienn líka að hagnýta sjer
það á fleiri vega , og auk annars var farið að hafa það
til lækninga. I Norðurálfu var Amold de Villa sá
fyrsti, er mælti fram með því, að hafa “alkóhól” til lækn-
inga við stöku krankleikum, og Remundur Lullus, læri-
sveinn hans, hjelt því áfram, er kennari hans hafði byrjað á.
Af því menn þessir þóttu merkir læknar á sínum dögum,
urðu eigi að eins margir til að fallast á kenningu þeirra,
‘) Hann er og kallaður Iatínsku nafni spiritus vini og kynni
að mega kalla hann “víneld” á íslenzku.
3