Fjölnir - 01.01.1844, Side 128

128
sem kjörgengi er bundin við auSIegð, eru samgöngur milli
manna svo iniklu hægri og auðveldari enn á Isiandi, að
slík bönd valda fiar miklu minni óhægindum. En ef |)að
skyldi þar á ofan leiða af slikri takmörkun á tslandi, að
menn yrðu fyrir hennar skuld að hafna öðru frelsi, sem
ella hefði verið álitið ómissandi, þá þyrfti eflaust aflmiklar
ástæður til, að leggja slík bönd á. Hverjar eru þá þessar
hinar mikilvægu ástæður? Vjer höfum heyrt tvær, sem
vjer höldum í rauninni sjeu þó ekki nema ein. Onnur er
eptir Reykjavíkur-nefndina. Hana má lesa í Nefndartíð-
indunum, síðari deild, blss. 19—20. ^etta er inntak
hennar: Ef menn fara á Islandi að einskorða kjörgengi
við fjáreign mundi af því leiða eitt af tvennu — annað-
hvort óþolandi tímatöf, kostnað og erflðismuni, eða menn
yrðu fyrir þá skuld að binda kjörgengi við sýslur og lands-
Qórðunga og hafa þó ærinn erfiðisauka; er hvorttveggja
harðla illt, en nefndin þorir þó ekki að mæla fram með
öðru, af því kjörgengi er í Danmörku bundin við fjáreign.
Með leyfi lesandans ætlum vjer að sleppa þessari ástæðu
í meinleysi. Önnur ástæðan er eptir Melsteð kammerráð.
Hann ritaði fyrst kanselíinu frumvarp til kosningarlaga
handa Islendingum, og byggði það á óbundinni kjörgengi.
Síðan snjerist hann, og segist (Fjórir þættir, bls. 23)
fyrir sitt leyti niundi vera harðla fús á að breyta frum-
varpi sínu þannig, að til kjörgengi þyrfti 10 hundruð í
tíundbærum fjármunum, eða jafnvel 20 hundruð, ef kan-
selíið vildi það heldur. Asfæðan mun eiga að vera fólgin
í þessum orðum (á 22. bls. í sömu bók): “að á íslandi
hæfi eigi, að því er snertir skipun kosningarlaganna, að
láta þá hluti ganga úr höndum sjer, er tryggja megi
kosningar, og að einu leytinu nokkuð er í varið, en á
hinn bóginn hnekkja eigi haganlegum kosningum með
takmörkunum, er þeim eru samfara”. Ef menn greiða
þessa ástæöu úr þeirri flækju, sem kammerráðið hefur
valið hana í, verður bún þannig útlits: Á íslandi er bezt