Gefn - 01.01.1873, Side 9

9
álitiö bana svo sem orð »sjálfrar völvunnar«; það lítur uærri
því svo út sem menu hafi trúað því bókstafiega sem Snorri
segir að Grímnismál og fleiri kviður sé »orð sjálfra Ásanna«,
eins og þegar Lactantius er að segja frá hvað Príapus og
Sibylla hati sjálf talað; en Lactantius var það skarpari en
þessir nýju vitríngar, að hann vissi vel, að það voru í raun-
inni orð skáldanna, en ekki Príapusar og Sibýllu. Yöluspá
er álitin eins heilög og orð guðs, og menn hafa hópum
saman lagt höfuðin á sér í bleyti til þess að raða versunum
niður og finna »það rétta samanhengi«, án þess að hugsa
um eða geta séð, að þar er ekkert samanhengi og hefir
aldrei verið; þvert á móti hefir höfundur kvæðisins ekki
skilið sjálfur neitt í kvæðinu, þó hann aldrei nema kunni að
hafa bygt á eldgömlum átrúnaði, eins og sjálfsagt er; þar
er margt djúpt og vel hugsað og stórkostlegt, en það er
ekki að hugsa til að fá neina órjúfandi heild í kvæðið. |>að
er að sumu leyti alveg óskiljanlegt dimmviðri, víða þannig
sett með vilja (mystificatio), og það eru til fleiri þess háttar
kvæði eptir vmsa menn, einkum ólærða og hneigða til
heimspekilegs grufls um heiminn (þannig orti Iika Sölvi
Helgason; eg hef séð það fyrir mörgum árum og mig
minnir það gæti komist til jafns við Yöluspá). [>að er
annars óheppilegt við allar Eddu-útgáfur, að þeim ber aldrei
saman í vísnadeilíngunni og jafnvel ekki í nöfnum kviðanna,
og þar af kemur næsta mikill ruglíngur. |>ar ætti engin
vísnadeilíng að vera, en allt ætti að prenta í einni runu
með línutölu úti á spázíunni.
En þó Eddukviðurnar sé þannig að sumu leyti mis-
jafnar, bá eru þær samt, eins og allir vita. auðugar að
margvíslegri fegurð og hafa því að réttu lagi verið stöðug
og trygg fyrirmynd allra enna seinni íslendsku skálda; þær
eru ekki einúngis skrýddar snjöllum og aflmiklum orðatil-
tækjum, heldur og einnig þeirri innilegu hjartnæmi og við-
kvæmni, hátign og Ijómandi fegurð, sem alls ekki gat fengið
slíka mynd eða búníng nema þar sem málið var komið í