Gefn - 01.01.1873, Blaðsíða 87

87
andar skapa heiminn og stjórna honum; hinn mesti (a/j/ojv)
er fyrir þeim, og er sama sem guð gyðínga; haun er enginn
sjálfráður guð, heldur er hann undir æðri stjórn. Basilides
kendi ekki upprunalega illsku (malum absolutum), heldur
eilíft efni eins og Platon). Gneisti guðdómsins er
ekki einúngis í manniuum, heldur og í öllu aleðlinu. Mað-
urinn á að erfiða sig upp eptir, hann gengur frá einum
líkama í annan og verður loksins æðri en höfuðandinn
ap/ajv, því hann er æðra eðlis. En höfuðandinn og hinir 7
skildu ekki veraldaráformið, þess vegna sendi guð hugann
(vouv), sem sameinast í skírninni við Jesús, en skilur sig
frá honum við dauða hans og sameinast þá ljóssríkinu
(rJ/pojpa). þessi hugur (vou?) kendi mönnum að þekkja
hinn æðsta guð; tilgángur endurlausnarinnar var sá, að láta
meun þekkja ætt mannanna frá andaheiminum og að menn
geti komist þángað aptur með trúnni.
Enn var sá kennari gnostiskur, er Valentinus hét;
hann var frá Egiptalandi og lifði í Rómi á annari öld; hann
var þrisvar sinnum rekinn úr kirkjunni. Kenníng hans var
þaDnig, að til væri frumvera, frumguð, hinn órannsakanlegi
(/SuðoV, nponá-wp. npoap/rj); af honum koma (fæðast, getast)
þrjár tegundir anda: Ráð (Sia&saztg), Vold (8uvap.st?) ogAldir
(aaoves). Gæzkan (sovota, /aptz, náð) er frá eilífð sameinuð
hinum órannsakanlega og framleiðir hugann eður hinn
eingetna (vouv, povoysvrjrov), sem er hinn fyrsti aldarandi
(auov), upphaf alls og sá sem opinberar eða leiðir í ljós
hinn órannsakanlega (ftuflos), en samhliða hinum eingetna
gengur sannleiksandinn (aÁrj&sta) fram, honum til uppfyllíngar;
af þeim báðum framgánga orðið (Áoyos) og lífið (Cojrj), og
þar af aptur maðurinn (áv9p<onog) og kirkjan (éxxÁrjaía).
þessir átta andar (o: líf, orð, sannleikur, hngur, aldir, völd,
ráð og hinn órannsakanlegi) mynda hina fyrstu áttúng
(oydoae:). Orðið og lífið geta aptur af sér tíu aðra aldar-
anda (attoves), fimm karlkyns og fimm kvennkyns; maðurinn
og kirkjan geta af sér tólf anda, sex karlkyns og sex