Gefn - 01.01.1873, Blaðsíða 22

22
þó »húnskr« sé hin eiginlega mynd. Að Atlamál þurfi að
vera ort á Grænlandi, sannast heldur ekki af því að þar er
nefndur »hvítabjörn«; þeir þektust líka vel á íslandi; í
Landnámu (III 3) stendur, að hvítabirnir ekki hafi þekst í
Noregi fyrr en íngimundur gamli gaf Haraldi hárfagra húna
tvo, sem hann náði á Húnavatni, og var þetta laungu
áður en Grænland fannst, sem kunnugt er. Rn þó tveir
húnar hafi þá komið til Noregs og einstöku sinnum eptir
það, þá gat það ekki verið nóg til þess að koma upp þeirri
hugmynd sem er í Atlamálum, heldur hafa hvítabirnir hlotið
að vera almenn og sameiginleg þjóðarhugmynd, og skáldið
hefir hlotið að þekkja þá sem villudýr og meinvætt, en
ekki svo sem tamið dýr og gæft, sem búið var að missa alla
náttúru sína. Hvítabirnir koma opt til Islands, en aldrei til
Noregs, því þar kemur aldrei hafís; og þess vegna sést líka
á Landnámu, að hafstraumarnir eða föllin hafa verið þá eins
og þau era enn, að minnsta kosti um þessar slóðir. Annars
sanna orðatiltæki eða hugmyndir úr útlöndum ekki nærri
ætíð, að kvæðin hafi þar uppruna sinn, þó hugmyndin geti
verið þaðan; þannig stendur í Laxdælu 24: »betri er ein
kráka í hendi en tvær í skógi«, en krákur eru ekki á
íslandi, heldur hrafnar; og þó í Hávamálum 91 sé talað um
»hreindýr í þáfjalli«, þá sannar það ekki að þau sé ort í
Noregi. Hreindýr þektust ekki á íslandi fyrr en á 18du öld,
en Íslendíngar voru svo gagnkunnugir Finnmörk, að þeir
hlutu að þekkja hreindýrin. Af þessu hefir Finnur samt
ályktað, að kvæðið væri ort í Noregi, en á þeim tímum
þókti óhæfa að eigna Íslendíngum Eddukviðurnar. Hirtir eru
líka nefndir í Eddu, og sannar það ekki, að kviðan sé ort í
Danmörku, eins og saga Hrólfs Gautrekssonar ekki er rituð
í Asíu eða Afríku, af því þar er talað um ljón.
í Völuspá 34, Oddrúnargráti 27 og Goðrúnarhefnu 33
er nefnd harpa. Vér heyrum þess varla dæmi að hörpur
hafi verið hafðar á Norðurlöndum, og vér hyggjum að orðin
»harpa«, »gígja«, »fiðla« og fleiri þess konar sé öll ýngri