Gefn - 01.01.1873, Side 17

17
og þaðan gat það ekki flutst nema af Islendíngum; í fornu
þýsku kvæði stendur: »zwene herzeliche flueche kan ich
ouch, die fluochent nach dem willen mín«. pað er raunar
enginn vandi að »stúdéra«, ef menn álíta allar hugmyndir
sprottnar upp hjá sér hverri þjáð, og þá geta menn leitt
Hrea (sem raunar á að rita Rhea) af óéo> eg renn og He-
rakles af "H/ta og xléos eins og enir gömlu gerðu, eða Gná
af »að gnæfa« eins og Snorri gerir; það væri líkt eins og ef
maður færi að leiða »pórr« af »þora«, »maður« af »mæða«
og »kona« af »kunna« — það eru kátlegar afleiðíngar, »en
þó vil ek ekki þetta öl drekka«, sagði Möndull.
Menn hafa álitið að Eddukviðurnar, að minnsta kosti
sumar, sé allt frá 6tu öld e. Kr., og margt og mikið hefir
verið geipað um fjarskalega menntun, sem þá hafi átt að
vera á Norðurlöndum. En allt þetta er alveg ósannað; sú
menntun, sem fram kemur í Eddukviðunum, er ekki ein-
úngis miklu ýngri en 6ta öld, heldur og ónorræn. Yér
getum ímyndað oss, ef í hart fer, að önnur eins kvæði og
Buslubæn hefði getað orðið gerð í þessari fornöld, og þó
varla; en það andlega fjör, sem framleiddi Yöluspá,
Grímnismál. Vafþrúðnismál og Alvíssmál, það var hvergi
nema á Islandi. það má álíta sem víst, að menn hafa of
háar hugmyndir um menntun Norðurlanda í fornöld fram
að kristni (ár 1000). Menn koma hvað eptir annað með
ýmsar setníngar og kenníngar um þetta efni, sem eru alveg
ósannaðar og ekki bygðar á neinum fostum grundvelli.
þannig er það og mun alltaf verða alveg ósannað, að menn
hafi í fornöld talað gotnesku í Danmörku, eins og P. A.
Munch sagði; því til þess að sanna það, útheimtist meira
en skyldleiki gotneskunnar og norrænunnar; Sanskrit var
aldrei talað í Iran, þó Send og Sanskrit sé náskyld mál.
Eins er því varið með hin önnur hlutföll menntunarinnar.
» Menn standa fast á því, að á Norðurlöndum hafi hlotið að
vera rnjög mikil menntun, af því þar finnast gullhríngir og
vel smíðuð vopn; menn þykjast vera gengnir úr skugga um
2