Gefn - 01.01.1873, Page 43

43
að því unnið — en þessi Kristjánskvæði gefur einn maður
út, félaus og fátækur, hataður og fyrirlitinn af öllum enum
»æðri mönnum«; en það hjálpar nú ekki um það að tala.
útgáfan á kvæðunum og allur frágángur á þeim er að öllu
samtöldu frábær, svo að hverr hlutdrægnislaus maður hlýtur
að gleðjast af því. Myndin fyrir framan kvæðin er auð-
sjáanlega góð og vel hitt, og allt öðruvísi er hún en myndin
á kvæðum Jóns Thoroddsens, sem þar er líkari dýri en
manni og ólík Jóni heitnum á allar lundir. J>að er raunar
ekki við öðru að búast en þeir, sem hafa illan bit'ur á út-
gefanda Kristjánskvæða, muni finna allt að þeim; ekki síst
vegna þess að sjálfum höfundinum tókst ekki að vera það
»Ideal« af manni, sem hversdagslegir og »skikkanlegir«
menn heimta; en þeir ættu að muna eptir, að til eru orð,
sem hljóða »suum cuique« og »diligite iustitiam qui iudi-
catis terram«. — Æfisaga skáldsins er mæta vel rituð og
með því besta sem vér höfum séð af því tagi; höfundurinn
dæmir mannlegt líf hreint og beint og án bleypidóma, og
hann er á því sjónarmiði sem fáir komast á, þó þeir þykist
flestum fremri. En þetta hefði ekki getað orðið ef höf-
undurinn ekki hefði ritað í anda og krapti þeirrar vináttu,
sem kviknar á milli sumramanna í æskunni, og semnaum-
ast getur átt sér stað seinna, þegar vegir lífsins skiptast og
hverr gengur sína götu. liaunar getum vér ekki fallist á
skiptíngu höfundarins á skáldskapnum; hún er að sínu leyti
eins og skiptíng Linné’s á jurtunum, og á sér engan stað í
verulegleikanum, því allt það, sem hann hefir til aðgreiníng-
armerkis á skáldskapnum, rennur hvað í annað og finnst í
öllumkvæðum; en hér um mætti nú raunar vera að þjarka
til eilífðar.— Hvað kvæðunum sjálfum viðvíkur, þáhljótum
vér nú að taka það aptur sem jvér sögðum hér að framan
um skáldskap Kristjáns; vér þektum hann þá, þegar það
var ritað, einúngis af kvæðunum í Snót, og það eru en
lökustu kvæði hans að mestu levti (líklega hafa útgefendur
Snótar ekki átt völ á öðrum lcvæðum hans þá). A flestum