Gefn - 01.01.1873, Page 44

44
kvæðum Kristjáns í Snöt sést augljóslega, að hann hefir
þekt »öfgar Gröndals«, og ekki síst á því kvæði er nefnist
Dettifoss, því það er beinlínis eptirhljómur eða bergmál af
kvæðinu um halastjörnuna 1858, sem að höfundinum forn-
spurðum var prentað bæði í Nyjum Félagsritum og í þjóð-
ólfi, og þótti allviðunanlegt kvæði þeim sem ekki brígsluðu
höfundi þess um eintómar »öfgar«. Raunar segja menn,
að svo sé margur smekkurinn sem maðurinn er (de gustibus
non est disputandum), en þó er það víst, að sumir finna
fegurðina og það sem við á betur en sumir, og að til er
fegurð sem vmsir menn ekki finna. þannig álítur útgefandi
kvæðanna margt hvað gott og fagurt, sem vér dæmum
öðruvísi; sem dæmi þess skulum vér tiltaka þetta eilífa
»of« í staðinn fyrir »yfir«, sem nú þráfaldlega sést hjá
þessu nýja skáldakyni Reykjavíkurskóla; sömuleiðis er smekk-
laust að yrkja og rita »kvað» og »kverr« o. s. fr. í staðinn
fyrir »hvað« og »hverr« — eins og Jón Thoroddsen líka
gerði —, og eiga menn að kornast hjá slíkum latmælum
(þetta er skylt framburðar-stafsetníngunni, sem Fjölnir ætl-
aði að innleiða forðum, þegar allt átti að ritast eins og
menn bæri fram; en þjóðin reisti sig upp á móti því, því
menn fundu ósjálfrátt, að ef slíkt fengi framgáng, þá mundi
máli voru og allri fegurð þess og tign vera lokið og það
komast á hið sama stig og færeyska eða hið norska sveita-
mál, sem í rótum sínum eru ekkert annað en íslendska, en
afskræmd og rammskekkt af »lærðum« mönnum sem ekkert
vit hafa á upprunalegu eðli málanna, og sem líkiega ekki
þekkja orð Quintilianus: Sic in loquendo non si quid vitiose
mnltis insederit, pro regula sermonis accipiendum erit). En
þrátt fyrir ailt það hrós, sem útgefandi Kristjánskvæða á
sannarlega skilið fyrir verk sitt, þá verður því varla neitað,
að persónuleg vinátta hafi leitt hann og komið honum til
að álíta Kristján sem allfullkomið og óaðfinnanlegt skáld,
svo hann ekki einúngis fellst á allar misfellur af því tagi
sem áður nefndum vér, heldur setur hann einnig hærra í