Gefn - 01.01.1873, Side 58

58
manna er bygður á fornritunum, því þau fela í sér svo
mikinn menntunarforða, að klassiskrar menntunar þarf því
nær ekki við. [>arna böfðum vér nú Einar Asmundsson,
og í fyrra nefndum vér Jón Borgtirðíng; Sigurður Guð-
mundsson er hinn þriðji sem má neína hér; hann ritaði
fyrir nokkrum árum um kvennbúnínga, í Nýjum Félagsritum,
og nú seinna skýrslu um forngripasafnið í Beykjavík. Fyrir
framan þessa skýrslu vantar eiginlega almennan inngáng
um fornleifafræðina yfir höfuð, svo menn þó geti vitað betur
hvað um er að gera og hver þýðíng hennar sé, hver sé af-
staða Islands í fornleifafræðinni og hverja þýðíugu hún hafi
fvrir þjóð vora: þetta vita raunar margir menn, en ekki
nærri öllum er það ljóst. Skýrslan sjálf er annars hæði
lipurlega samin og ber með sér frábæra þekkíngu á forn-
öldinni og enum seinni umliðnu tímum ættjarðar vorrar.
Vér neitum því samt ekki, að vér metum bækur meira en
þessi gripasöfn; því gripirnir eru einúngis á einum stað og
enginn fær að sjá þá nema hann komi þángað, og af mál-
verkum hafa menn ekki mikið gagn í því efni; en bækurnar
geta komið í hvers manns hönd og dreift þekkíngunni út á
meðal manna á allt annan og öflugri hátt en gripasöfn.
[>ar með löstum vér þau ekki, heldur könnumst vér fyllilega
við að rétt sé að varðveita forngripi og lýsa þeim. Hefði
bókmenntafélagið tekið það fyrir, að gefa út íslendskar
fornsögubækur, þá hefði það á tuttugu árum verið búið að
gefa út allar sögur vorar — náttúrlega með því móti að
útgefendurnir ekki hefði haft félagið fyrir féþúfu og ekki
verið í tíu ár með hverja sögu eða heimtað ógrynni fjár
til launa; ef félagið hefði gefið eða gæti út fimm arkir á
ári, og léti prenta eptir enum prentuðu bókum svo engin
ritlaun yrði gefin önnur en fyrir prófarka-lestur, þá gæti
allar sögur verið kornnar út á tuttugu árum og það væri á
við mörg forngripasöf'n. En það hefir ekki verið beysið
híngað til, þegar menn hafa ætlað að gefa út sögur, og
sýnist það þó ekki neitt ókljúfandi verk. Að Jón þorkels-