Gefn - 01.01.1873, Side 93

93
arfræði (Psychologia), 2. Guðfræði (Theosophia') og 3.
Náttúrufræði (Physica, Astrologia og Astrononiia). En
Evangelíið heiir einmitt orðið til þess að rugla allt fyrir
þessum mönnum, og kenníng Pythagoras, sem ber með sér
sumstaðar gnostiskan keim, heíir á sér hreinni blæ, einmitt
af því Pythagoras hafði ekki kenníngu Krists, og gat því
ekki misskilið hana né truflast af henni. pað eru fleiri en
Gnostikarnir, sem truflast hafa af orðum Krists; eg skal
hér einúngis minna meun á Ochin, sem var kallaður lærðari
en öll Ítalía, hann kastaði loksins kristinni trú og gjörðist
gyðíngur, ekki af neinni léttúð né mannvouzku, heldur af
því hann sagðist ekki geta skilið neitt í þeim; þau mót-
segðu sjálfum sér og því gæti Kristur ekki verið guðs sonur.
pýðíngar ritníngarinnar af »guðfræðíngunum«, sem kallast
svo, marka eg ekkert betur en hverra annara manna; og
þarsem þeir þykjast skilja »rétt«, og geta eytt mótsögnum
biblíunnar, er það opt ekkert annað en hártogaðir útúr-
snúníngar.
Til sálarfræðinnar (sem svo er kölluð) heyrir til
að mynda hin niðurstígandi ættartala hins þríeina veldis
jarðarlífsins: valdsins, réttvísinnar og friðarins, sem á sér
rót í guði (hinum ónefnanlega), eins og eg hef ritað þegar
eg nefndi Basilides; þetta er rétt hugsunarröð: hugur, orð,
hyggindi og vizka. Hér til heyrir og kenníng Yalentinus
um viljann og vizkuua, sem er ekkert annað en sama nið-
urstaðan sem Aristoteles komst að, og sem seinna á mið-
öldunum kom fram í allri trúarheimsspekinni (philosophia
scholastica) sem intellectus og voluntas; á þessu
tvennu er öll Summa theologiae Tómasar frá Aquino bygð.
Ætterni vizkunnar er og rétt rakið at Valentínus; ef að
vizka og vilji eru alveg samhljóða, þá er andinn á tindi
fullkomlegleika síns, en það er nú aldrei, því »viljinn er
') það sem menn kalla guðfræði (Theologia) almennt, er allt
þetta til samans, en engin ein vísindagrein.