Gefn - 01.01.1873, Page 109

109
einíngav trúarveldis og ríkisveldis; og eins og skáldið bindur
allt þetta rneð trúnni, eins sveipar hann um það ástarinnar
ljónia. Skáldskapur Dantes er fremur stirður eptir því sem
flestir Islendíngar muudu kalla; hann er ekki torskilinn í
sjálí'um sér, en þetta kvæði verður ekki lesið nema með
miklum lærdómi ef það á að skiljast til fulls. Steingrímur
Thorsteinsson hefir snúið úr því einum kafla; hinum sama
hefir Byron lávarður og snúið (Francesca di Iiimini), en
báðar þessar þýðíngar eru stirðar og óaðgengilegar, og
íslenzk þýðíng á kvæði Dantes er ekki hugsauleg nema
undir fornyrðalagi, því blærinn á sjálfu frumkvæðinu hefir
á sér fullkominn fornaldarsvip. þetta kvæði er í hundrað
kviðum, og leggur skáldið þar harða dóma á menn; hann
lætur jafnvel kennara sinn vera í helvíti; en það, sem sumir
segja, að lrnnn hafi farið þannig að til að hefna sín á
fjandmönnum sínum og ryðja út reiðinni, það er ósatt;
orsökin er einúngis hin harða réttlætis-tilfinníng skáldsins.
Dante var annars ómjúkur og kom sér opt út úr húsi hjá
stórhöfðíngjum með því hann sagði of beran sannleikann.
A þeim tímum var títt að höfðíngjar höfðu hirðfífl og þótti
þá skemtan mikil að skrípalátum þeirra og gemsi. Nú var
Dante eitfc sinn hjá höfðíngja einum ríkum, og hentu menn
þar gaman mikið að einu slíku fífli. pá spurði höfðínginn
Dante hversu honum þætti nú að fara; en Dante kvaðst
ekki betur sjá en hvað elskaði sér likfc. Yar þá lokið
vináttu höfðíngjans við Dante. Dante hefir ritað fleira en
kvæðið mikla; hann hefir ort smærri kvæði og ætlaði að
rita skýríngar yfir þau. er hann kallaði Convito, en skýrði
aldrei nema þrjú kvæðin; hann reit og um einveldið (de
monarchia), á latínu, og um alþýðumáliö (de vulgari eloquio),
á latínu; hann kallaði hinn guðdómlega sjónarleik »Comedia«
af því hann kvað hann vera ritaðan á afþýðumáli, en þá
var annars títt að rita á latínu. þetta orti Dante eptir
sjálfan sig: