Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1886, Qupperneq 71

71
stafgólf og höggsperra í hverju stafgólfi, 8 sæti hvoru
megin. Dyr voru í kórnum 4 með hurðum á járnum.
Glergluggar voru í kórnum 4 á hverja hlið og 9.
glugginn á bjórþili; framkirkjan var 6 stafgólf með
höggsperrum og skammbitum; í framkirkjunni var
höggvið steingólf, en fjalagólf í kórnum inn að grád-
um; 4 voru glergluggar á framkirkjunni hvoru megin.
Stöpullinn var 3 stafgólf og kirkja þessi þannig alls
14 stafgólf. Árið 1754 fjekk Gísli biskup Magnússon
leyfi hjá stjórninni til að rífa hana niður, því hún hef-
ur þá eflaust verið orðin mjög hrörleg, og gekkst
hann siðan fyrir því að gjörð var aptur kirkja úr rauð-
um sandsteini úr Hólabyrðu, og er það sú kirkja sem
stendur á Hólum enn í dag. Að þessari kirkjugjörð
var unnið í 6 ár, 1757—1763. Kirkja þessi er hin veg-
legasta. í hvelfingunni yfir höfuðdyrunum er greypt
litil marmarahella og þar á standa þessi orð: „Hinum
þrieina guði og Friðriki konungi hinum 5.“. í kirkj-
unni eru enn til margir fornir gripir og myndir.
Ef menn vilja gjöra sjer rjetta hugmynd um hin
önnur hús staðarins á Hólum, mega menn ekki láta
sjer detta í hug, að þeim verði likt við húsakynni á
nokkrum sveitabæ nú á tímum. það er líka auðvitað,
að þar sem biskupar, prestar, skólakennarar og skóla-
lærisveinar, ráðsmenn og brytar, prentarar o. fl. auk
fjölda vinnuhjúa, þurftu að hafa hús hver út af fyrir
sig, þar varð eigi komizt af með fáein herbergi. Hóla-
stað hefur fremur mátt likja við nokkurs konar lítið
þorp, en sveitabæ eins og nú tíðkast. Úttektirnar
nefna sumar yfir 60 hús, að útihúsum meðtöldum.
Engin af úttektunum gefur greinilega hugmynd um
afstöðð húsanna; þó má af þeim ráða, eins og enn
kvað sjást merki til i Hóla túni, að eigi hafa húsin
staðið öll i einni þyrpingu, því þar er talað um „Norð-
urbæinn" sem mótsetningu og enn er sumstaðar talað