Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1886, Blaðsíða 137

137
beztar, sem vitringarnir mæla með, heldur optar hin-
ar, sem eiga við mannsins sérstöku þörf, þær sem
svala bezt hans sálarþorsta og verða honum því fróð-
legar og hertaka huga hans. Og hér á vel við að
taka fram, að ekki einungis hvað bækur snertir held-
ur og í fleirum hlutum verður sjálfsmenntunaraðferðin
að vera mismunandi eptir því sem mennirnir eru mis-
jafnir. 011 meðöl eiga ekki við alla jafnt. Maður á
að menntast frjálsmannlega, og taka tillit til hverrar
gáfu eða tilhneigingar, sem náttúran hefur gætt hann
umfram aðra menn. Sjálfsmenntunin heimtar ekki, að
mannseinkunnin sé lögð í sölurnar fyrir sig. Hún við-
hefur ekki án tilbreytingar neina vissa skrúfuvél til
þess að teygja hvern einstakan mann í það mót, sem
nefnist fullkomnun. Eins og andlit manna eru óend-
anlega breytileg og eru aldrei eins á tveimur,
þó að allt sköpulagið sé -hið sama, eins er sál-
unni varið: þrátt fyrir það þótt hennar miklu öfl og
grundvallarlög séu hvervetna hin sömu, tekur hún þó
á sig óendanlega fjölbreytilegar myndir, og það inundi
háskalega hepta hana, ef menntunin heimtaði, að
allir skyldu læra eina og sömu fræðigreinina og fylgja
allir einni reglu.
Eg veit, hve torvelt það er sumum mönnum,
einkanlega þeim, sem verja miklum tíma til líkamlegs
erfiðis, að binda athygli við bækur. En reyni þeir til
að sigra þennan erfiðleika með því að útvelja það
efni, sem fróðlegast er, eða með því að lesa í sam-
vinnu með þeim, sem þeir hafa elsku á. Ekkert fyllir
skarð bóka, þær eru hressandi og huggandi félagar
í einveru, sjúkdómum og sorg. Auðæfi beggja meg-
inlanda heimsins mundu ekki hrökkva til að borga
allt það gagn, sem þær gjöra. Safni sérhver maður
ef auðið er, nokkrum góðum bókum undir sitt þak,
og útvegi sér og sínu heimili aðgöngurétt að einhverju