Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1886, Blaðsíða 161
161
5>ó héldu þessir menn virðingu sinni. fekking þeirra
breiddi virðing yfir verk þeirra. Og þannig munu
verkmenn vorir, þegar þeir eru orðnir upplýstari,
breiða verðleik yfir sín störf. Eg' ætla að bæta því
við, að eg sé lítinn tignarmismun millum hinna ýmis-
legu atvinnugreina manna; sjái eg skrifarasvein eyða
æfi sinni til að leggja saman tölustafi, eða ef til vill
að eins skrifa eptirrit, eða bankgreiðslumenn telja
peninga, eða kaupmann selja skó og skinnavöru, er
mér ekki unnt að sjá meiri sæmdarmerki á þess kon-
ar iðjum heldur en í verkun skóa og skinna og ann-
ara hluta. Eg fæ ekki séð meiri andlega framkvæmd
i þeim en í mörgum handiðnum. Maðurinn á akrin-
um virðist optara að finna færi til að taka sér fram í
sinni iðn en maðurinn bak við búðarborðið eða af-
skrifarinn með pennann. |>að er merki upp á sálar-
kreppu, þegar menn, eins og of mjög tíðkast, ímynda
sér, að einhver fjandskapur standi í milli hins einfalda
grófa yfirbragðs verkmannsins og andlegrar menntun-
ar, einkum hinnar fínni. Undir ryki sínu og svita ber
verkamaðurinn með sér hin tignarlegu frumefni mann-
eðlisins, og má leiða í ljós þess háleitustu krapta. Eg
efa ekki, að andans unaður við skoðun náttúrunnar eða
lestur andríkra bóka sé jafn hár og hreinn undir
heimastakkinum sem undir glitklæðunum. Vér höfum
heyrt getið um nafnkenndan rithöfund, sem samdi aldr-
ei betur bækur en þegar hann var skrýddur til að
fara í samkvæmi. En djúpar hugsanir og skáldleg
andagipt hafa lang-venjulegast heimsótt menn, þegar
þeir ekki gátu gengið til glæstra sala, af því þeir báru
rifin klæði og óskorið skegg, annaðhvort sökum erfiðra
ástæðna eða fyrir vanhirðu sakir. Maðurinn getur séð
sannleika, og orðið gagntekinn af fegurð, eins vel í
einum búningi sem öðrum og í einu húsi sem í öðru;
Tímarit hins ísl. Bókmenntafjelags. YII. 11