Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1886, Blaðsíða 190

190
sem er 1", samsvarar 8 metra (25-J fets) hækkun á sjónum.
Yfirborðið á fljótandi vökva er lóðrétt á þyngdarstefnuna
og því hlýtur yfirborð hafsins að hækka upp að meginlönd-
unum, af því eðlisþyngd þeirra er meiri; kúluflötur hafsins
verður því óreglulegur. Bruns hefir reiknað, að hæðarmun-
urinn á yfirborði hafsins yrði rúm 3000 fet, ef 1000 feta
hátt land lægi undir miðjarðarlínu, ef það væri 45° á
lengd, flatt að ofan og dýpt hafsins 10 þús. fet. Með því
að rannsaka dingulhreyfingar, hafa menn fundið hið sama;
dingulhreyfingarnar eru á sama tíma því fleiri, sem
staðurinn er nær miðdepli jarðar; þær eru því almennt not-
aðar til þess að mæla þyngdaraflið; aptur á móti má reikna
fjarlægð einhvers staðar frá jarðmiðju eptir sveiflutölu ding-
ulsins. A Bónin-eynni, fyrir sunnan og austan Japan, gjörir
dingullinn daglega 11.8 sveiflur fleiri en vera ættu eptir
hinu hugsaða yfirborði mararhvelsins á því breiddarstigi; af
því hafa menn reiknað, að yfirborð sjávarins væri þar 1400
metrum (4462 fetum) neðar en til stóð; en við strönd Suð-
urameríku miðja hinum meginn við Kyrrahafið urðu sveiflurn-
ar 5.1 færri en búizt var við; þar er því yfirborð sjávarins
607 metrum (1935 fetum) hærra en hinn hugsaði kúluflötur
og 2007 metrum (6397 fetum) hærri en særinn við Bónin.
Yfirborð sjávarins við norðausturströnd Suðurameríku er hér
um bil 4300 fetum hærra en særinn við St. Helenu, hjá
Madras á Indlandi 1800 fetum hærra en hjá Malediveyjun-
um o. s. frv. Af þessu sést, að hæðin á yfirborði hafsins
er mjög misjöfn á ýmsum stöðum á jörðunni.
Binn af hinum merkustu efnafræðingum í Európu er
Michel Eugéne Ghevreul, franskur að ætt; hann er eflaust
einhver hinn elzti vísindamaður, sem nú er uppi, því ef
hann lifir næsta ágústmánuð, er hann orðinn 100 ára.
Chevreul er enn þá ern og hraustur og gerir rannsóknir
sínar með fullu fjöri; nú í haust er var hélt hann fyrirlest-
ur um nokkrar efnafræðisrannsóknir sínar fyrir vísindafé-
laginu franska, og lauk svo máli sínu, að hann sagði: »Að