Náttúrufræðingurinn - 1998, Síða 109

2. mynd. Flest strandflóð hérlendis verða i svartasta skammdeginu. Vegna myrkurs og
veðurofsa er erfitt að mynda atburðina sjálfa. Afleiðingarnar er hins vegar auðveldara að
mynda. Strandflóðið 14. okt. 1977 var eitt hinna mestu á síðustu áratugum. Á Stokkseyri
mátti sjá mikilfenglegar afleiðingar þess. Þar rak flóðið fjóra fiskibáta á land. Eins og
myndin sýnir er einn þeirra alveg uppi á bryggju en hinir uppi á malarkambinum.
Fiskibátar þessir, Bakkavík, sem er uppi á bryggjunni, Hásteinn, Jósep Geir og Vigfús
Þórðarson voru um og yftr 50 tonn að burðargetu. Tveir þeir fyrsttöldu fóru aldrei á sjó
aftur. — Coastal flooding in Iceland is common and the consequences are varied. During
the flood of Oct. 14th 1977, four fishing boats of around 50 tonnage were washed ashore,
one of them right upon the pier at Stokkseyri on the south coast. Such coastal flooding is
one of the natural processes that can pose a threat to tlie Straumsvík area. Ljósm./photo:
Bragi Guðmundsson, Vísi.
JARÐSKJÁLFTAR OG
SPRUNGUMYN DUN
Það erekki einfalt mál að gera grein fyrir jarð-
skjálftavirkni og áhrifum jarðskjálfta þannig
að umfangið verði augljóst. Jarðskjálftar eru
afar breytilegir að stærð og áhrif þeirra eru
því mismunandi. Áhrifin eru ekki einungis
misjöfn á upptakasvæðinu og eftir stærð
skjálftanna heldur breytast þau líka með
fjarlægð og það misjafnlega, í samræmi við
byggingu jarðskorpunnar. Því er ekki unnt
að gera neina einfalda grein fyrir áhrifum
jarðskjálfta á tiltekin svæði, t.d. Straums-
víkursvæðið. Áhrifin fara eftir því hvar
upptakasvæði skjálftanna eru, hversu stórir
skjálftarnir eru og um hvers konar jarðlög
þeir berast.
Þau upptakasvæði jarðskjálfta sem líkleg-
ust eru til að hafa áhrif á Straumsvíkur-
svæðinu eru flekaskil jarðskorpunnar undir
Reykjanesskaga, allt austur undir Ölfus, og
einnig vestasti hluti þvergengisbeltisins
sem liggur um Suðurland. Jarðskjálftar á
þessum svæðum hafa tilhneigingu til að
koma í hrinum, sem standa vikum, mánuðum
eða jafnvel árum saman, með hundruðum og
oftast þúsundum einstakra skjálfta. Flestir
267