Náttúrufræðingurinn - 1998, Síða 121

gróðurs í hraunsprungum. Fjölbreytilegur
gróður vex í tjörninni og næsta nágrenni
hennar.
í suðausturenda tjarnarinnar vex tjarna-
stör (Carex rostrata) á allstóru svæði. í
þessum fláka verpir flórgoðinn en hann
byggir sér flothreiður, einn íslenskra fugla,
og notar m.a. störina til þess.
Nokkrar sjaldgæfar plöntur vaxa í tjöminni
og má nefna tjarnarlauk (Littorella uni-
flora), sem vex á botni hennar, álftalauk
(Isoetes echinospora) sem vex að jafnaði á
kafi í vatni og sennilega einnig vatnalauk
(Isoetes lacustris).
Blautasti hluti mýrlendisins er prýddur
1. tafla. Helstu fuglategundir sem sjá má á Ástjörn og í nœsta nágrenni hennar. Um nánari lýsingar á þessum fuglum má t.d. benda á bókina Fuglar á íslandi og öðrum eyjum í Norður-Atlantshafi (Spren Sprensen og Dorete Bloch 1991).
Tegund Latneskt heiti
Flórgoði Podiceps auritus
Álft Cygnus cygnus
Grágæs Anser anser
Rauðhöfðaönd Anas penelope
Urtönd Anas crecca
Stokkönd Anas platyrhynchos
Skúfönd Aythya fuligula
Duggönd Aythya marila
Toppönd Mergus serrator
Tjaldur Haematobus ostralegus
Sandlóa Charadrius hiaticula
Heiðlóa Pluvialis apricaria
Lóuþræll Calidris alpina
Hrossagaukur Gallinago gallinago
Jaðrakan Limosa limosa
Spói Numenius phaeopus
Stelkur Tringa totanus
Oðinshani Phalaropus lobatus
Hettumáfur Larus ridibundus
Sflamáfurur Larus fuscus
Bjartmáfur Larus glaucoides
Hvítmáfur Larus hyperboreus
Svartbakur Larus marinus
Kría Sterna paradisaea
Þúfutittlingur Anthus pratensis
Steindepill Oenanthe oenanthe
Skógarþröstur Turdus iliacus
hófsóleyarbrúskum (Caltha palustris) á
vorin en síðsumars skartar engjarósin
(Potentiila palustris) þar dökkrauðu.
Burknar eru algengir í hrauninu við Ás-
tjörn, t.d. og stóriburkni (Dryopteris filix-
mas), fjöllaufungur (Athyrium filix-femina)
og þríhyrnuburkni (Thelypteris pheg-
opteris) en gróður í hraungjótum líkist
annars mjög þeim gróðri sem finnst í
skógarbotnum.
I móunum vestan við Ástjörn vex blá-
toppa (Sesleria albicans), sem er af grasa-
ætt og vex víða á holtum á höfuðborgar-
svæðinu og suður fyrir Hafnarfjörð en er
afar fágæt annars staðar á landinu. Einnig
má þar finna gullkoll (An-
thyllis vulneraria) og í
graslendinu við Stekk má
síðsumars sjá stórar breiður
af maríuvendi (Gentianella
campestris).
Um frekari lýsingar á
einstaka plöntutegundum
vísast til Plöntuhandbókar-
innar (Hörður Kristinsson
1986).
í lýsingu Garðapresta-
kalls frá árinu 1842 er sagt
að innan um hraunin og í
fjallshlíðum í sókninni hafi
vaxið hrís, víðir, einir og
lyng. Hrísið óx meðal annars
sunnan í Ásfjalli. Hrísið,
sem að öllum lílcindum hefur
verið ijalldrapi (Betula nana),
var notað sem skepnufóður
og til eldiviðar og var þegar
árið 1842 talað um að eyðing
þess væri vandamál (Árni
Helgason 1938).
FUGLALÍF
ÁSTjÖRN
VIÐ
Við Ástjörn má finna
kjörlendi allmargra fugla-
tegunda. Nokkrar tegundir
verpa þar að staðaldri en
Ástjörn er einnig viðkomu-
279