Náttúrufræðingurinn - 1998, Blaðsíða 124

að sætta sjónarmið náttúruverndar og
byggðar á svæðinu. Fulltrúar Náttúru-
verndarráðs í vinnuhópnum voru þeir
Arnþór Garðarsson fuglafræðingur og
Eyþór Einarsson grasafræðingur, en í októ-
ber 1974 fóru þeir með fulltrúum bæjarins í
vettvangsferð um Astjarnarsvæðið og
komst vinnuhópurinn að eftirfarandi niður-
stöðu:
1. að vernda sjálft varpsvæðið fyrir öllu
ónæði um varptímann,
2. að halda vatnakerfi svæðisins í jafnvægi
og
3. að friða hraunjaðarinn að tjörninni vegna
gróðurs í gjótum og sprungum.
í desember 1977 var endanlega gengið frá
reglum friðlandsins og í febrúar 1978 voru
mörk friðlandsins samþykkt af hlutaðeig-
andi aðilum. Friðlandið var mun minna en
upphafleg tillaga gerði ráð fyrir, þ.e. frá
mótum Reykjanesbrautar og heimreiðar að
Asi, en þaðan var dregin bein lína í tind
Asfjalls og áfram að vatnaskilum á Grísa-
nesi, síðan að mótum Reykjanesbrautar og
Krýsuvíkurvegar og meðfram Reykjanes-
braut að upphafspunkti. Á sama tíma var
einnig lögð fram athyglisverð bókun sem
segir að utan friðlandsins verði útivistar-
svæði sem tengt verði friðaða svæðinu, þar
eð hið friðlýsta svæði sé í minnsta lagi. Þann
16. mars 1978 samþykkti Náttúruverndarráð
fyrir sitt leyti friðlýsingu Ástjarnar og ná-
grennis og sömuleiðis bæjarstjórn Hafnar-
fjarðar á fundi sínum 21. mars 1978, sbr.
útdrátt úr Stjórnartíðindum B, nr. 189/1978
neðst á síðunni.
Svo virðist að nokkuð erfiðlega hafi
gengið að framfylgja friðlýsingunni á full-
nægjandi hátt, eins og fram kemur í skýrslu
Ólafs K. Nielsen (1993). Þar bendir Ólafur
m.a. á að þrátt fyrir bann við jarðraski innan
friðlandsins hafi ekki viljað betur til en svo
að við gerð íþróttasvæðisins Ásvalla hafi
um 9000 m* 1 2 3 4 5 (3,4% friðlandsins) farið undir
uppfyllingu. Hann bendir einnig á að
umferðarbann yfír varptímann sé ekki virt og
að fólk hafi sést á gangi um friðlandið á
viðkvæmasta tíma og jafnvel með hunda
meðferðis. Eins og fram kemur í reglum
friðlandsins er bannað að spilla varpi, en
þessu er ekki framfylgt, segir Ólafur, því ár
eftir ár hefur verið rænt undan hettumáfum.
Að lokum bendir hann á að þrátt fyrir reglu
um góða umgengni er mikill sóðaskapur við
Ástjöm, svo sem spýtnabrak, plast og
annað drasl með bökkunum. Svipaðar
athugasemdir hafa borist Náttúruverndar-
ráði og náttúruverndarnefnd Hafnarfjarðar
varðandi umgengni við Ástjörn frá öðrum
aðilum.
Mörk friðlands viðÁstjörn eru:
Staður nálægt norðvesturenda Ástjarnar, neðan túnsins í Stekk, þaðan til suðausturs
nálægt 27 m hæðarlínu inn á túnið í Ási, áfram til suðurs í vesturrætur Ásfjalls, síðan til
suðvesturs í norðurhlíð Grísaness, þaðan út á hraunið vestan Ástjamar og áfram eftir
hrauninu til norðurs að upphafspunkti.
Á FRIÐLANDINU GILDA EFTIRFARANDI REGLUR:
1. Mannvirkjagerð og jarðrask allt er bannað án leyfis Náttúruvemdarráðs.
2. Óheimilt er að breyta náttúrulegu vatnsborði Ástjarnar, svo og að losa á vatnasviði
hennar efni sem skaðað geta gróður eða dýralíf á svæðinu.
3. Gangandi fólki er heimil för um svæðið. Á varptíma (1. maí- 15. júií) er umferðum
svæðið óheimil.
4. Öllum er skylt að ganga vel og hreinlega um friðlandið.
5. Bannað er að skerða gróður, trufla dýralíf, skaða varp og fara um friðlandið með
skotvopn.
282