Tímarit kaupfjelaganna - 01.01.1897, Page 13

1
óglöggt ávexti þeirra íslenzku; hann sá það vel, að ef fje-
lagið yrði að hætta þá þegar störfum sínum, þá var á-
vinningurinn enginn eða ósýnilegur, það hefði þá endað
daga sína í stórskuldum við umboðsmanninn en alveg eigna-
laust, og þótt fjelagið hefði gjört líf meðlima sinna betra
og þægilegra en annars hefði verið kostur á, þá var það
ekki til frambúða.
Pegar Torfi kom heim úr ferð þessari, komu jafnframt
í Ijós þeir eiginlegleikar hans, sem fyrir löngu eru búnir
að gjöra hann einn meðal merkustu og nýtustu manna
landsins um langan tíma, en þeir eru einkum fólgnir í
því tvennu, að hann vill ekkert láta óreynt af því, sem
honurn finnst að landinu geti verið til gagns, og að hann
unir ekki við annað en koma slíkum hugsjónum í skjóta
og verulega framkvæmd. Hann hefur aldrei látið sjer
nægja eintóm orð um slíkt, og svo var enn; hann vildi
ekki láta sjer nægja að skeggræða við landa sína um fyrir-
komulag hinna brezku kaupfjelaga, heldur vildi hann þá
þegar láta það sjást í verkinu, að þetta sama fyrirkomu-
lag gæti eiunig átt velvið hjer á landi, og því fór hann
fram á, að Yerzlunarfjelagi Dalasýslu væri tafarlaust breytt
í kaupfjelag með brezku sniði, eins og sjá má á ritgjörð
hans í Andvara XVIII. árg. 1893, ritgjörð, sem — þrátt
fyrir það þótt hún innihaldi ýmsar uppástungur, sem vel
þarf að athuga, eða ekki virðist ráðlegt að aðhyllast ó-
breyttar — í aðalefninu fer fram á mjög hyggilega stefnu
í einu mesta framtíðarmáli lands vors. Hún bendir oss á
nýjaleið, sem ekki hefur verið farin og þar sera hún auk
þess er ítarleg og ágætlega vel rituð, vil jeg ráða mönn-
um til að lesa ritgjörð þessa opt og rækilega.
í þeim atriðum, sem Dalafjelagið hafði sjerstaklega
fyrir augum, þegar það fól Torfa á hendur að fara þessa
ferð, hefur ekki sjezt, að ferðin hafi borið neina verulega
ávexti, en með þessu eina atriði, sein hann tók sjer sjálf-
ur fyrir hendur, nefnil. að kynnast brezku kaupfjelögunum,
hefur hann nú þegar unnið allmikið gagn, og jeg óska og