Tímarit kaupfjelaganna - 01.01.1897, Page 14

8
vona, að sá dagur komi, áður mjög langir timar líða, að
þessiskjóta ferð herra Torfa Bjarnasonarverði talin einhver
hin þarfasta og arðmesta ferð, sem nokkur íslendingur hefur
farið út fyrir pollinn, því fyrir hana er hugmyndin um aðal-
kosti hinna fullkomnustu kaupfjelaga erlendis komin inn í
landið.
Þessari miklu breytingu á fyrirkomulagi Dalafjelags-
sins gat þó hinn mikilsvirti formaður þess ekki komið á,
og bar raargt til þess. Fyrst má telja það, að þetta brezka
kaupfjelaga snið var öllum óþekkt áður, og svo frábrugðið
þeirri verzlunaraðferð, sem menn voru farnir að venjast
hjá pöntunarfjelögunum, að menn gátu ekki áttað sig nægi-
lega vel á stuttum tíma, í hverju aðaibreytingarnar láu
og hverjar þær mundu verða í ýmsum greinum. Ennfrem-
ur mun þeim, sem sáu nokkurnveginn glöggt, í hverju
breytingarnar láu og hvað til þeirra útheimtist, hafa virzt
kringumstæður hjer á landi krefja þess, að ekki væri öllu
hagað eftir brezku sniði og á því munu margir vera enn
og þar á rneðal verð jeg að telja mig. En allt til þessar-
ar stundar hygg jeg, að Torfi Bjarnason hafi heldur ósk-
að að bíða betri tíða en að hlaupa til þess að koma á
fót fjelagi, sem kalla mætti enskt-íslenskt viðrini, með því
líka að enginn hefur heldur rekið neitt á eftir. Þá kom
það líka hjer til greina, og það ekki hvað sízt, að kring-
umstæðurnar hjá almenningi í Dala- og Strandasýslum til
þess að ráðast í þessa miklu umsteypu gátu tæpast verið
öllu lakari en haustið 1892; Dalafjelagið í stórskuldum við
umboðsmann sinn erlendis, peningaekla innanlands hin
gífurlegasta, auk þess útlit fyrir mjög lágt fjárverð eptir-
leiðis og þar af leiðandi viðvarandi erfiðleika í verzluninni.
Hjer gat því ekki verið um annað að tala en að taka
hvern eyri af stofnfjenu að láni úr einhverjum opinberum
sjóði og var það hvorttveggja, að á lántökunni voru marg-
ir og miklir erfiðleikar, þar sem lánið gat ekki fengizt
nema á móti fasteignarveði, og mörgum sýndist, að þar
sem það átti að vera aðaltilgangur breytingarinnar að koiua