Andvari

Árgangur
Tölublað

Andvari - 01.01.2001, Blaðsíða 128

Andvari - 01.01.2001, Blaðsíða 128
126 ÞORSTEINN ÞORSTEINSSON ANDVARI Þið segið sjálfsagt að bíll sem ekur framhjá sé algjörlega hlutlægt fyrirbæri og komi ykkur lítið við. Ég skal játa að það er þægilegra þannig - já miklu þægilegra - en því hefur samt stundum verið þannig varið, einkum ef ég hef séð út um gluggann rauð ljós fjarlægjast og hverfa, að ég hefði viljað gefa nokkuð til að aka dálítinn spöl í bíl, til dæmis seint um kvöld, um upplýsta borg, stíga út og finna fólk allt í kring, tala við fólk, knýja nýrra dyra ... hefði þess verið kostur. Kvæðið er annað tveggja prósaljóða í Ljóðum 1947-1951. Bæði sýna þau mikið vald yfir því vandasama formi. Formið er vandasamt af því að það þarf að sameina ýmsar eigindir ljóða - þéttleika, skipulagða hrynjandi, jafnvel myndmál og vísanir - ytra búningi lauss máls. Það einkennir þessi ljóð Sig- fúsar ennfremur, einsog mörg góð prósaljóð, að þau eru hringlaga ef svo mætti segja, og niðurlagið lokar hringnum. „Þetta er Vífilsstaðaljóð," segir Olga Óladóttir sem var góð kunningjakona Sigfúsar um það leyti sem ljóðið var að líkindum ort, og hafði sjálf verið fjögur ár á Vífilsstöðum. „Sigfús situr þarna og horfir niður Vífilsstaðaveg- inn á eftir bílunum." Ekki er ósennilegt að þetta sé rétt til getið, að þarna sé að minnstakosti að finna kveikju ljóðsins. Sigfús útskrifaðist af Vífilsstöðum í apríllok 1950 eftir um sjö mánaða vist og ljóðið gæti verið ort þar eða skömmu á eftir. Ef svo er má segja að hér hafi vel tekist til að snúa persónu- legri reynslu í skáldskap. Ef undan er skilin hugleiðing í seinni hluta ljóðsins, er það mynd - af bfl sem fer framhjá og hverfur og af ýmsu eftirsóknarverðu sem ljóðmælanda er meinaður aðgangur að - og myndin er tákn. Svo notað sé orðalag úr tákn- fræðinni þá er ljóðið sjálft samfelld táknmynd, en táknmiðið felst í heiti þess: „Um frelsi“. Ljóðið sýnir vel þann vöxt táknmyndar á kostnað táknmiðs sem mjög einkennir nútímaljóð.30 Það er einnig gott dæmi um það sem T. S. Eliot kallaði hlutlœga samsvörun. Ljóðið fjallar um frelsi og andstæðu þess, ófrelsi, en það gerir það ekki með útlistunum eða rökræðu um hugtök, heldur með því að bregða upp mynd, það er allt ein myndhverfing. Áhrifamáttur þess byggist ekki síst á upptalningu ljóðmælanda í lokin á því sem hann langar til en á þess engan kost að gera. Hann getur því ekki tekið þátt í þeirri „leit að hætti að lifa“ sem bókin lýsir aftur og aftur sem verðugu verkefni manna.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað: 1. Tölublað (01.01.2001)
https://timarit.is/issue/292771

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

1. Tölublað (01.01.2001)

Aðgerðir: