Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.2001, Blaðsíða 150

Andvari - 01.01.2001, Blaðsíða 150
148 ÁSTRÁÐUR EYSTEINSSON ANDVARI eins skil og Svava með þessari sögu.“3 Konan í sögunni er raunar mjög á báðum áttum hvað varðar samband sitt við steinsteypuna, því að: „Þessu húsi var ekki ætlað að þenja út skilningarvitin“ (LE 109). Líkaminn og vitundin búa með vistarverunni, eru á vissan hátt leigjendur hússins, en sjálfsveran getur samt ekki fallið saman við heimilið, þessa skel sína. Svava hefur snemma fengið áhuga á að kafa undir yfirborð þessa sögu- sviðs sem oft er líkt og sjálfgefinn þáttur í sagnagerð: húsnæði sem tilvistar- svið og spegill mannverunnar (og raunar er hið samsetta orð hús-nœði í senn hugljómandi og kaldhæðið í þessu samhengi). Elsta saga Svövu sem til er á prenti, eftir því sem ég kemst næst, heitir „Konan í kjallaranum“. Nítján ára gömul sigraði hún með þeirri sögu í smásagnasamkeppni tímarits Lífog list og sagan birtist í tímaritinu í júlí 1950 (1. árgangi., 4. hefti, s. 8. Ef við leyf- um okkur að miða við þessa sögu má því segja að Svava hafi átt hálfrar aldar rithöfundarafmæli í fyrra, árið 2000). Svava hefur ekki birt þessa sögu í bókum sínum og telur hana kannski til bemskubreka í ritlistinni, en sem inn- legg í raunsæishefð íslensku smásögunnar stendur þessi saga vel fyrir sínu. Híbýlum er hér háttað með táknrænu móti; vitundarmiðja sögunnar er leigj- andi, sem teljast má forveri hins fræga útlenda leigjanda sem við þekkjum, en þessi er stúdent úr sveit (að vissu leyti ,,útlendingur“) sem leigir „herbergi á annarri hæð í húsi sem stóð vestur í bæ“; herbergið er hinsvegar í eigu kjall- arafjölskyldunnar og þannig er stúdentinn á írónískan hátt settur undir fólk- ið sem býr fyrir neðan hann. Ekki nóg með það heldur er konan í kjallaran- um að missa manninn sinn þegar sagan hefst. Og hvað merkir það? Eins og segir svo skemmtilega í sögunni: „Húseigandinn var konan í kjallaranum.“ Stúdentinn fylgist grannt með kjallarabúum (er á sveimi úti í glugga eins og lítið ,,krabbadýr“), og það verður ljóst að þangað beinast margbrotnar þrár hans. Hann fýsir í þetta heimili, og líklega bæði sem bam og karlmaður. Hann lætur á það reyna hvort konan bjóðist til að festa tölu á skyrtu hans þegar eiginmaðurinn er heima í veikindaleyfi, eins og til að keppa við hann á heimavelli (stúdentinn þarf að láta í minni pokann). Og þegar eiginmaður- inn deyr og konan kemur ekki út dögum saman þá „þráði [stúdentinn] að fara niður til hennar“. Þegar hann lætur verða af því tilkynnir hún honum að hann þurfi að flytja út: „Ég get fengið leigjanda, sem borgar helmingi hærri húsaleigu en þú og - þú skilur - ég þarf á peningum að halda. Ég vona, að það verði ekki langt þangað til þú getur flutt." Svo lokaði hún dyrunum og hann stóð einn eftir fyrir utan. Konan í kjallaranum var orðin ekkja. Eftir það sem á undan er farið mega þessi endalok teljast til þess raunsæis- lega bakslags sem stundum er kennt við „rómantíska íróníu“, auk þess sem
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.