Andvari - 01.01.2008, Blaðsíða 77

andvari
„HVAÐ TÁKNAR ÞÁ LÍFIÐT
75
Þriðja bréfPáls postula til Korintumanna
Ég, sem á að deyja,
dvel hjá yður,
sem Drottinn hefur gefið
eilíft líf.
Og Drottinn gefur öllum
eilíft líf.
En eilíft líf er ekki til,
því miður.
Hér beitir Steinn kaldhæðni sinni í knöppu hárbeittu ljóði þar sem vegið
er að einum grundvallarþætti trúarinnar: trúnni á eilíft líf. Tilgangur kald-
hæðninnar er að setja ákveðið efni á oddinn, ekki endilega í þeim tilgangi
að túlka boðskap skáldsins heldur gæti markmiðið allt eins verið hið gagn-
stæða, að þvinga lesandann til þess að taka afstöðu: hvað um mig, er ég
sammála því að eilíft líf sé ekki til, að ekkert sé til annað en það sem séð
Verður og þreifað verður á? Er enginn leyndardómur að baki þessu lífi,
er unnt að afgreiða spurningu mannsins um tilgang og markmið með svo
einföldum hætti?
Kaldhæðnin er hér önnur hlið á hugrekki efans og jafnframt hugrekki til að
°gra hinu viðtekna og þá stofnuninni kirkju ekki síður en öðrum stofnunum
samfélagsins sem varðveittu og stóðu vörð um viðtekin gildi.
Kaldhæðnin leynir sér ekki í ljóðinu „Jól“ (Ferð án fyrirheits 1942) sem
endar á þessum vísuorðum: „Með kurteisum svip skaltu kveikja í stofunni
Þinni, / 0g kauptu svo sóknarprestinn og éttu hann.“ Svipuðu máli gegnir um
jóðið „Bæn“ (Ferð án fyrirheits) sem lýkur þannig: „Veit mér, ó, Guð, þann
/ af miskunn þinni, / að megi ég gleyma þér.“
^ ljóðinu „Kvæði um Krist", sem er upphafskvæði Ljóða (1937) kveður
nins vegar við annan tón, ljóðið hefst þannig: „Það var kvöld. / Og við sátum
1 garðinum, / tvö fátæk börn.../ Það var þá, / sem þú sagðir mér leyndarmál
Pnt, / hið mikla leyndarmál, / sem enginn hafði áður / haft vitneskju um. / Það
var svo fagurt / og dularfullt, / það var fegursta leyndarmál heimsins.../“
Hvað sem þessum Ijóðum líður, sem hér hafa verið tilgreind, fer hin trúar-
lega glíma Steins ekki fram á vettvangi trúarlegrar orðræðu heldur hinnar
trúarheimspekilegu - eða tilvistarheimspekilegu - eins og vikið verður að
s*ðar í þessari ritgerð.