Menntamál - 01.04.1967, Síða 23

MENNTAMÁL
17
bæði grundvallargreinum og hagnýtum. Loks verður að
leita ráða til að lækka tilkostnaðinn við þróunina. Áætlan-
ir í skólamálum eru tæki til að lækka kostnað, er fellur á
tilviljunarleiðir og fálmkennd spor, með því að leita kerf-
isl)undið stytztu og beztu leiðarinnar og beita til þess öll-
um upplýsingum um málefnið, sem ályktanir um framtíð-
ina vei'ða dregnar af.
Rannsóknir, tilraunir og áætlanir verða þó að litlu liði,
nema kennarar og aðrir, er skólastarfi stýra, taki að nokkru
leyti upp aðferð vísindanna — draga í efa, spyrja og leita
haldbetri þekkingar á samvirkni skólanna og þjóðfélagsins
alls.
II.
Annað erindið fjallaði um helztu rannsóknir- og tilrauna-
svið í skólamálum í Evrópu og Bandaríkjunum: námsefnið;
nemendur og kennarar; skipan skólanna sem stofnana. Þessi
stóru svið eru orðin sérstök viðfangsefni fyrir hagvísindin
(skóli og nám sem framleiðsluþættir), sálarfræðina (kennslu-
og námssálarfræði, learning theory, viðhorf og áhugi —
attitudes, motivation — sem veigamikill þáttur alls árang-
urs) og félagsvísindin, sem rannsaka áhrif og áhrifavalda
í hópum, t. d. samskipti nemenda og kennara og áhrif þeirra
á námsárangur.
Sérstök gróska er í félagssálfræði (social psychology) um
þessar mundir. Mörg gömul vandamál sálfræðinnar hafa
hlotið nýja meðferð með aðferðum hinnar nýju greinar.
Einkar merkilegar rannsóknir hafa verið gerðar á greind,
námsgetu og skapandi gáfum (creativity) og félagslegum
skilyrðum þeirra.
Síðan var lýst sambandi rannsókna, nýjunga og áætlunar-
gerðar á menntasviðinu, gerð nokkurra vísindastofnana í
ýmsum löndum Evrópu og í Bandaríkjunum, sem ætla má,
að séu einkennandi fyrir fræðilegar og hagnýtar mennta- og