Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1923, Blaðsíða 58
52
Thora Friðriksson:
IÐUNN
heldur endurtóku þau fyrir öllum er lieyra vildu.
Kenning Jesú var svo laus við allar trúarsetningar,
að honum datt aldrei í hug, að rita neitt um hana
eða láta aðra gera það. Menn urðu ekki lærisveinar
hans af því, að menn trúðu þessu eða hinu, heldur
af því, að meun elskuðu hann og dáðust að honum.
Á hverri síðu í bók sinni dáist Renan sjálfur að
meistaranum, sem keadi oss að tilbiðja í anda og
sannleika. Hann kemst að þeirri niðurstöðu, að
kristnin sé að vissu leyli hin endanlegu trúarbrögð
heimsins.
»Kristnin«, segir hann »er ávöxtur af trúarhreyf-
ingu, sem alt í einu vaknaði í sálum manna. í upp-
haíi var hún algerlega laus við allar bindandi trúar-
setningar; í þrjú hundruð ár var hún að berjast fyrir
samvizkufrelsi og þrátt fyrir þau afglöp, sem á eftir
komu, uppsker hún enn ávextina af þessum frábæra
uppruna. Til að endurnýjast þarf hún einungis að
hverfa aftur að fagnaðarboðskapnum«.
Retta er í aðalatriðunum innihald bókarinnar, að
svo miklu leyti, sem unt er í fáum orðum, að gefa
hugmynd um bók, sem annars vegar vakti svo mikla
gremju, að enn eimir eftir af henni á ættjörðu höf-
undarins, en hins vegar gjörði hann frægan út um
allan heim.
En frægðin varð dýrkeypt. Þegar bókin kom út
1863 var Renan sviftur embætti sínu við Collége de
France (hann fékk það aftur um 1870), en meðan
hún var enn í smíðum, rná segja að hún hafi kost-
að systur hans lífið og nærri lá að hann sjálfur yrði
fyrir sömu forlögum, því að bæði systkinin veiktust
í einu af illkynjaðri hitasótt. Henrietta dó á Sýrlandi
24. september 1861, en frönskum lækni í Beyrouth,
Dr. Fuquet, tókst að bjarga lífi Renans.
Renan harmaði sárt lát systur sinnar og tileinkaði